در باره نسبت خلق و حق، از منظر عقل و نقل

در باره نسبت خلق با حق چه دیدگاه‌هایی وجود دارد؟ و کدام دیدگاه از نظر عقل و نقل پذیرفته است؟در باره نسبت خلق با حق سه دیدگاه اصلی وجود دارد، یکی دیدگاه مباینت است که بر اساس آن، خلق با حق هیچ سنخیتی ندارد، بلکه چیستی و هستی‌اش با چیستی و هستی خداوند کاملا مغایر و بیگانه ‌‌است؛ دوم دیدگاه اتحاد است که بر اساس آن، خلق با حق، یا در چیستی و در اصل هستی یگانه ‌‌است؛ گرچه در مرتبه وجود مغایر و بیگانه است؛ یا در چیستی و هستی و مرتبه هستی یگانه‌ است؛ ولی در عین حال با کثرت ضعیفی خلق از حق متمایز می‌شود؛ و سوم دیدگاه وحدت محض است که بر اساس آن، خلق هیچ شیییتی جز شیییت حق ندارد، گرچه حق «بود» است و خلق «نمود» آن؛ بر اساس برهان عقلی و نقلی دو دیدگاه اول و دوم باطل و دیدگاه سوم درست است. از این رو، همین دیدگاه درست است.