بایسته‌ها عقلانیّت در حکمت متعالیه

عقلانیت و خردورزی، برجسته‌ترین فعل وشاخصه فصل اخیر انسانیّت است، که مکتب‌های مختلف فکری و فلسفی برترین و ماندگار‌ترین اعتبار خود را در قوت انتساب به آن می‌بیند، پرسشی که این مقاله درپی پاسخ به آن است اینکه: حکمت متعالیه به عنوان عالی‌ترین نماد عقلانیّت شیعی شرایط اساسی درست اندیشی و خردورزی حکیمانه را چگونه ترسیم نموده و برچه عناصری استوار می‌نماید؟ و خردورزان را برای نیل به حقیقت وگشودن افق‌های بلند و روشن فرا روی بشریّت به رعایت کدامین اصول توصیه می‌نماید؟از بررسی در آثار صدرالمتالهین شیرازی چنین استفاده می‌شود که وی با تاکیدبر اصول و قواعدعلمی و استدلالی حکمت متعالیه برای خردورزی ونیل به حقایق وکشف افق‌های جدید جهانی وسیع‌تر توجه به بایسته هایی را اجتناب ناپذیرمی بیند، که برخی از آن ها نظیر عقل پایه‌گی، ایمان، قدسی‌بودن، حکمت، حرّیت، تهذیب ظاهر از طریق شریعت و تطهیر قلب ، ضوابط اثباتی و ایجابی‌اند ، و درمقابل؛ کاستی ذاتی، ، رودگردانی از غایت مطلوب، حجاب فروهشته وناآگاهی از راه مطلوب،ازامورقابل توجه اند.