ملاصدرا و تبیینی نو از مسیله مسخ

مسیله تناسخ یکی از موضوعات پردامنه‌ای است که در ادیان گوناگون به‌ویژه ادیان غیرابراهیمی مطرح است. از مسایل مطرح در دین اسلام مسیله مسخ است. تبیین این مسیله و پاسخ به پرسشهای پیرامون آن با توجه به اختلاف در مبانی فکر و درک صحیحیا تلقی ناصحیح از مسیله مسخ، زمینه ارایه دیدگاه های متفاوتی در تبیین چیستی و چگونگی مسخ انسان پدیدار نموده است. در این مقاله کوشیده شده دیدگاه صدرالمتالهین، به‌ویژه با توجه به نگاشته مستقل وی در تفسیر، بازبینی شود. صدرا با نگاهی نو به مسیله مسخ، و تمایز نهادن میان تناسخ و مسخ و تفکیک تعاریف متفاوت از آن، تبیینی خاص از این مسیله ارایه می‌دهد و روشن کرده که مهم‌ترین اشکال تناسخ که رجوع دوباره نفس مجرد به عالم ماده است در مسیله مسخ مطرح در قرآن وجود ندارد.