فرایند ادراک شهودی و تبدیل آن به گزاره عرفانی

فلسفه عرفان نظری به‌مثابه یکی از شاخه‌های فلسفه عرفان از مسایل متعددی چون مبانی معرفت‌شناختی عرفان نظری سخن می‌گوید. از رده‌های این مبانی چگونگی رخداد شهود هنگام مواجهه مشاهِد با واقعیت‌ها و حقایق و چگونگی تبدیل آن شهود به گزاره‌ هنگام گزارش از آن حقایق است. این مقاله با این هدف نوشته را در دو ساحت، یکی ساحت فرایند ادراک شهودی و دیگری ساحت فرایند تبدیل شهود به گزاره، سامان داده است. در ساحت اول، پس از تبیین دامنه ادراک شهودی، به شرط‌های تعلق شهودی یعنی سه اصل مناسبت، ارتباط و تاثیرگذاری می‌پردازد و در ساحت دوم نیز پس از سخن از شاهد، به تقسیم مدرک حصولی به تصور و تصدیق و تفسیر آن دو برپایه تفکر عرفانی می‌پردازد و از چگونگی تبدیل معرفت تصوری به معرفت تصدیقی نیز سخن می‌گوید. آنگاه به اقسام تصدیق‌های عرفانی توجه می‌کند و به گزاره‌های توصیفی، تبیینی، تفسیری، استنباطی و تطبیقی می‌پردازد و با ذکر نمونه درصدد تحلیل هریک برمی‌آید.