تداوم اندیشه‌های مرجیه در برخی از فرقه‌های اسلامی

مسیله اصلی تفکر و اندیشه اسلامی و انشعاب‌های فرقه‌ای مسلمانان در قرون نخست هجری، مفهوم ایمان و مباحث پیرامون آن بود. تفکر ارجا نیز یکی از گرایش‌های فکری بود که در نیمه دوم قرن اول هجری، از سوی حسن بن محمد حنفیه، در شهر کوفه مطرح شد. فرقه مرجیه، به دنبال عقیده افراطی و تند خوارجدر باب مرتکب کبیره و حکم به کافر بودن آن ها، با این نظریه که عمل هیچ نقش و تاثیری در ایمان انسان ندارد، شکل گرفت. آنان بر این باور بودند که «تا کفر شخصی ثابت نشود، او مومن است» ولواینکهگناهکبیرهانجامدهد؛ زیرا: لاتضرّ مع الایمان معصیه کما لا تنفع مع الکفر طاعه و مرتکب کبیره باید امید به بخشش خداوند داشته باشد و قضاوت در مورد چنین افرادی را باید تا روز قیامت به تاخیر انداخت و به خدا واگذار کرد. ایمانْ صرفِ اعتقاد قلبی و یا اقرار زبانی است و برای سعادت و رستگاری احتیاجی به عمل نیست. اطاعت از امام، خلیفه و حتی حاکم فاجر و اقامه جماعت به امامت آنها حتی اگر مرتکب کبیره شوند، جایز است.در نظر آنان، حوزه عمل از ماهیت ایمان خارج است. این تفکرات در برهه‌ای از زمان رواج پیدا کرد و طرفدارانی را به سوی خود کشاند. امروزه، اگرچه نامی از مرجیه نیست، برخی تفکرات آنها که تفکرات اباحیگری می‌باشد، همچنان ادامه دارد و به تبلیغ و ترویج آن پرداخته می‌شود. در این پژوهش برآنیم به بیان چنین تفکرات ارجایی که ادامه یافته بپردازیم.