نگاهی دوباره به قرینه‌گرایی (بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدگاه کلیفورد همراه با تحلیل و بررسی قرینه‌گرایی)

مسیله رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبه‌رو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. از جمله پاسخ‏هایی که به حل این نزاع داده شده است، پاسخ قرینه‏گرایان است. به اعتقاد گروهی از ایشان، باورهای دینی که خاستگاه‏شان ایمان است، نامعقول‏اند و در نتیجه، ایمان‏ورزی امری خطاست. در میان نظریه‌پردازان معاصر اقبال زیادی به رویکرد قرینه‏گرایانه کلیفورد شده است. مقاله وی با عنوان «اخلاق باور» تاکنون و با گذشت زمان بسیاری از انتشار آن، همچنان دارای نفوذ در محافل فلسفی بوده و تا امروز دیدگاه‌های موافق و مخالف بسیاری را در این زمینه برانگیخته است. بنابراین، همراه با تشریح قرینه‏گرایی به تقریر کلیفوردی از این رویکرد خواهیم پرداخت. در این نوشتار می‌کوشیم تا پس از بررسی ماهیت باورهای دینی، انتقاد قرینه‏گرایی را بر این باورها طراحی کنیم و در پی آن، واکاوی و تحلیل اصل قرینه‏گرایی به اجزای سازنده آن، یعنی اصل معقولیت و اصل اخلاق باور، را مورد موشکافی قرار می‏دهیم. در این روند نقشه‏ای جامع از چگونگی نقد باورهای دینی از سوی قرینه‏گرایان منکر وجود خدا ارایه خواهد شد..