دیدگاه کانت در دفاع از دفاعیه‌مبتنی بر اختیار و تطبیق آن با مبانی انسان‌شناسی اسلامی

یکی از مهم‏ترین پاسخ‏ها به مسئله‌شرّ اخلاقی دفاعیه‌مبتنی بر اختیار است که در معرض انتقادات جدی قرار دارد. عدم ملازمه بین اختیار و شرور اخلاقی و همچنین بی‏عدالتی در اعطای ظرفیت روحی به انسان‏ها در استفاده از اختیار خویش از جمله‌این انتقادات است که به‌ویژه در دوران معاصر متوجه دفاعیه‌مبتنی بر اختیار شده و پذیرش آن را با چالش مواجه کرده است. ایمانوئل کانت، فیلسوف آلمانی قرن هجدهم، نقش آزادی اراده در وقوع شرور اخلاقی را به گونه‏ای به تصویر می‏کشد که می‏توان پاسخ به این اشکالات را از مبانی وی در فلسفه‌اخلاق و همچنین آثار مستقلی که در این رابطه به رشته‌تحریر درآورده استخراج کرد. تکامل اخلاقی نوع بشر در طول تاریخ با عنوان خیر عظیمی است که به اعتقاد کانت وقوع شرور اخلاقی را که نه از تمایلات حیوان‏گونه‌بشر بلکه صرفاً از آزادی اراده‌او برخاسته‌ توجیه می‏کند. این مقاله با رویکردی توصیفی‌‌ تحلیلی و با بهره‏گیری از ترجمه‌آثار کانت و برخی از کانت‏پژوهان معاصر، پس از ارائه‌گزارشی از اندیشه‌کانت در مورد دفاعیه‌مبتنی بر اختیار، تطابق آن را با مبانی انسان‌شناسی اسلامی روشن می‌کند و نقاط ضعف و قوت دیدگاه کانت را ارائه می‏دهد.

the defense of the free will defense in kant’s viewpoint and its compatibility with the foundations of islamic anthropology

one of the most important answers to the problem of moral evil is the free will defense, which is subject to severe challenges. the lack of a necessary connection between free will and moral evils, as well as the injustice in granting human beings the mental capacity to use their freedom, are among these criticisms that have particularly challenged the free will defense in contemporary times. immanuel kant, an 18th-century german philosopher, depicts the role of free will in the occurrence of moral evils in a way that allows for responses to these objections to be extracted from his foundations in ethics, as well as from the works he has specifically done on this topic. the moral evolution of humanity throughout history is a significant good that, according to kant, justifies the occurrence of moral evils that arise not from animalistic desires but solely from human free will. this article, with a descriptive-analytical approach and utilizing translations of the works of kant and some contemporary kantian scholars, presents a report on kant’s thoughts regarding the free will defense, clarifies its alignment with islamic anthropology, and outlines the strengths and weaknesses of kant’s perspective.