الحاد جدید و عقل ‏گرایی، بهره‌برداری از شیوه ناموجه

الحاد جدید یک جنبش جدید التاسیس است که از اوایل قرن جاری شروع به فعالیت کرده است. این جنبش که توسط کسانی مانند داوکینز، دنت، سم هریس، و هیچنز تاسیس شده است برای توجیه الحاد جدید از مفاهیم بنیادینی مانند عقل‏گرایی بهره برده است. بانیان این جنبش تلاش کرده‏اند با استفاده از این مفهوم بنیادین خداناباوری را عقلانی و خداباوری را کاملاً غیر عقلانی جلوه دهند. آن‌ها این کار را با بیان محاسن و فواید خداناباوری و معایب و مضرات خداباوری انجام داده‏اند. در این نوشتار، که به شیوه‌ تحلیلی‌ توصیفی نگاشته شده، سعی می‏کنیم، ضمن پذیرش اصل احترام به عقل، عقل‏گرایی را مورد نقادی قرار دهیم. بدین منظور، ابتدا با چیستی عقل‏گرایی آشنا می‏شویم. سپس نشان خواهیم داد که چگونه خداناباوران جدید از این مفهوم به نفع خداناباوری و در رد خداباوری استفاده کرده‏اند. در پایان با تکیه بر اندیشه‌ فیلسوفان عقل‏گرایی را مورد نقادی قرار می‌دهیم. عقل‏گرایی به مثابه‌ قرائت دیگری از علم‏گرایی، عقل‏گرایی نسخه‌ دیگری از حداکثرسازی سود، عقل‏گرایی به مثابه‌ زمینه‌ جدایی دانش از ارزش و عدم توجه به هدف تنها برخی از نقدهایی است که بر این مکتب وارد است. با مطرح شدن این نقدها همه‌ اشکالاتی که بر علم‏گرایی، سودگرایی، و دیدگاه جدایی دانش از ارزش وارد است بر این مکتب نیز وارد خواهد شد و با این وصف این مکتب نمی‏تواند توجیه‌کننده‌ خوبی برای الحاد جدید باشد.

new atheism and rationalism: using an unjustified methodology

new atheism is a new movement that has been active since the beginning of this century. this movement, founded by thinkers, such as dawkins, dennet, sam harris and hitchens, has used fundamental concepts such as rationalism to justify its principles. the founders of this movement have tried to use this fundamental concept to make atheism appear rational, and belief in god completely irrational. they have done this by stating the merits and benefits of disbelief in god and the disadvantages and harms of belief in god. in this article, which is written in an analytical-descriptive way, we aim to critique rationalism. for this purpose, first we get to know what rationalism is. then we will show how the new atheists have used this concept in favor of atheism and in rejecting theism. in the end, relying on the thoughts of philosophers, we will critique rationalism. rationalism as another reading of scientism, rationalism as another interpretation of profit maximization, rationalism as the ground for separating knowledge from value, and rationalism as a school that does not pay attention to its goals are just some of the criticisms that have been made against this school. taking these criticisms into account, all the problems that affect scientism, utilitarianism, and the view of separating knowledge from value will also affect this school. with this description, this school cannot be a good justification for the new atheism.