تاملی در دلایل مخالفت رورتی با فلسفه‌ تطبیقی

هرچند دغدغه‌ اصلی ریچارد رورتی پراگماتیسم و فلسفه‌ تحلیلی بود، هیچ‌گاه از امکانات موجود در دیگر سنت‌های فکری و حتی ادبی برای بهبود و اصلاح داشته‌های خود و در صورت امکان گسترش و بسط آن‌ها غافل نبود. او از غربی و یونانی بودن فلسفه و نیز نفی فلسفه‌ شرقی به طور عام و فلسفه‌ چینی به طور خاص سخن گفته است؛ البته بدون آنکه همچون کانت و هگل نگاه نژادپرستانه و سلسله‌مراتبی به شرق داشته باشد. در نگاه نخست، رویکرد رورتی درباره‌ تفکر شرق با روح حاکم بر تفکرش ناسازگار می‌نماید. زیرا از متفکری که درصدد برقراری ارتباط بین دو سنت فلسفی قاره‌ای و تحلیلی، به‌رغم تفاوت‌های بنیادین آن‌ها، بوده و فراتر از آن از همنشینی فلسفه با ادبیات سخن گفته و همواره توصیه می‌کرده برای پیشبرد اهداف فلسفی باید از رمان استفاده کرد انتظار می‌رفت خود را از امکانات فلسفه‌ شرق، که به لحاظ غنای اندیشه‌ای به مراتب برتر از رمان‌های مورد نظر اوست، محروم نسازد. رورتی با مطالعه‌ تطبیقی در سنت فلسفی غرب نه‌تنها مخالفتی نداشت که در برخی از موارد پیشتاز بود. از این رو، در این مقاله بر فلسفه‌ تطبیقی با رویکرد میان‌فرهنگی تمرکز شده و دلایل مخالفت وی با این نوع خاص از تطبیق مورد ارزیابی قرار گرفته است.

a reflection on the reasons for rorty’s opposition to comparative philosophy

richard rorty never limited himself to a single philosophical school. although pragmatism and analytical philosophy are his primary philosophical concerns and most of his works are in this field, he was never unaware of the possibilities available in other intellectual and even literary traditions to improve and modify his own thinking, and, if possible, to expand them. rorty has discussed the western and greek foundations of philosophy and the negation of eastern philosophy in general, and chinese philosophy in particular, without having a racist and hierarchical view to the east like kant and hegel. at first glance, rorty’s approach to eastern thought seems incompatible with the spirit that governs his thinking. therefore, this question naturally arises for the readers of rorty’s works: how can a thinker who tried to establish a connection between the two continental and analytical philosophical traditions -considering their fundamental differences- and who also spoke about the coexistence of philosophy with literature, while constantly recommending that novels should be used to advance philosophical goals, neglect the possibilities offered by eastern philosophy? in terms of richness of thought, eastern philosophy is far superior to his novels. in this article, citing rorty’s works, the reasons for his opposition to comparative philosophy are evaluated.