بررسی تطبیقی برهان وجودشناختی بر اساس تقریر آنسلم و نراقی و خاستگاه معرفت‌شناختی آن

برهان وجودی آنسلم از براهین بحث‌انگیز اثبات وجود خداوند است که مورد توجه فیلسوفان غربی و اندیشمندان اسلامی واقع شده است. در این پژوهش، با تلاش برای نسبت‌سنجی میان تقاریر ارائه‌شده در غرب و میان مسلمانان، اولین تقریر منسجم از هر دو گروه، یعنی آنسلم و نراقی، با یک‌دیگر مقایسه شد و مشابهتی تام در هر دو تقریر یافت شد. تلقی از خداوند در مقام موجودی که بزرگ‌تر و برتر از او نمی‌توان تصور کرد نقطة عزیمت صورت‌بندی این برهان است و مورد پذیرش نراقی نیز قرار گرفته است. پژوهش در جست‌وجوی مبنای مشترک معرفتی میان دو اندیشمند، که منتج به مشابهت‌ تقاریر شده، نشان داد وجود خداوند برای هر دو و به شکل پیشینی به منزلة حقیقتی ثابت و تردیدناپذیر بوده و قبول همین معرفت فطری به خداوند در تثبیت مقدمة برهان نقش کلیدی داشته است. بنابراین، می‌توان پاره‌ای از اشکالات افرادی همچون گونیلو را ناشی از بی‌توجهی به خاستگاه معرفتی این برهان دانست و بدان پاسخ داد.

a comparative study of ontological argument based on anselm’s and naraghi interpretation and its epistemological origin

the ontological proof of god’s existence is a highly controversial argument sought after by western philosophers and islamic thinkers. to compare the discourse between the western and muslim perspectives, this research examines the initial coherent statements of anselm and naraghi, finding complete similarity in both propositions. the starting point of this argument is the concept of god as a being beyond which nothing greater or superior can be imagined, a premise accepted by naraghi as well. the research seeks a common knowledge basis between these two thinkers, revealing similarities that demonstrate the existence of god as an inherent and unquestionable truth for both. acknowledging this innate knowledge of god plays a crucial role in establishing the argument’s premise. by neglecting the epistemological origin of this argument, certain challenges raised by individuals like gunilo can be addressed and resolved.