جستاری بر باخودبیگانگی اگزیستانسیالیستی و تحلیل آن با رویکرد قرآنی

با افول سیطرۀ کلیسا و تردید و انکارِ باورهای منبعث از الهیات کلیسایی و حتی وجود خداوند، به‌عنوان یگانه هستی‌بخش و ساماندهندۀ حیات انسانی؛ اندیشوران غربی بر آن شدند تا با استغنای از هدایت‌های فرابشری و بر اساس مبانی انسان‌محورانه، حقیقت و هویت انسانی را بازطراحی کنند. در این مسیر، باخودبیگانگیِ انسان، به‌ویژه از سوی فیلسوفان اگزیستانسیالیستی مورد توجه جدی قرار گرفت؛ اما ژرفای عمیق و پیچیدۀ حقیقت انسان، تکاپوی اندیشه‌های خودبنیان را از پیگیری اهداف شایسته و متعالی انسانی عاجز کرده، اهمیت و ضرورت پناهندگی به معارف وحیانی را بیش از پیش جلوه‌گر کرد. نوشتار پیش رو، با شیوۀ اسنادی تحلیلی ضمن نمایاندن تلاش‌های ناتمام اندیشوران وجودگرا در رازگشایی باخودبیگانگی انسان، در صدد برآمده است تا با بهره‌گیری از آموزه‌های قرآنی، به پاسخ پرسش اساسی پیرامونِ خود حقیقی انسان و مظاهر با خود بیگانگی او رهنمون شود و برای مصونیت از آن، راهکارهای قرآنی ذکر، توسل، دعا و توبه را ترسیم کند.

An Investigation of the Existential SelfAlienation through a Qur’ānic Approach

With the decline of Church authority, the appearance of doubts about and the rejection of beliefs originating from Church theology, and even the rejection of the existence of God as the unique lifegiver and organizer of human life, the Western thinkers set out to redesign human truth and identity through distancing themselves from suprahuman guidance and relying on humanistic foundations. In this path, human selfalienation was seriously taken into account, especially by existentialist philosophers. However, the complicated, unfathomable depth of human truth prevented the vigorous selffoundational thoughts from pursuing appropriate and sublime purposes of the human, and once more revealed the importance and necessity of the human’s need to take refuge in the divine knowledge. The article at hand adopts an analyticalcitation analysis method to first show the unfinished efforts of existential thinkers in unraveling the mystery of human selfalienation and then, using the qur’ānic teachings, try to find the answer to its main question on the real self of the human and the instances of his selfalienation, and provide the qur’ānic solutions such as invocation, imploration, prayer, and repentance to stay away from that selfalienation.