بررسی و طبقه بندی دلایل و زمینه های انفعال نظام حقوق مالکیت صنعتی در ایران

حقوق مالکیت صنعتی در ایران مشابه وضعیت حاکم بر کشورهای در حال توسعه در حالت ضعف و انفعال قرار دارد. هدف این تحقیق ترسیم کاستی های وضعیت فعلی نظام حقوق مالکیت صنعتی ایران و شناخت زمینه ها و دلایل انفعال و عوامل موثر داخلی می باشد. این تحقیق با استفاده مطالعات کتابخانه ای و مرور دیدگاه کارشناسان و خبرگان امر و شاخص ها و آمار های مرتبط و به روش توصیفی انجام شده است. در ابتدا بر اساس مقالات منتشر شده، زمینه های اقتصاد جهانی و رویکردهای متفاوت کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته مرتبط با نظام مالکیت فکری به طور عام بررسی شده و وضعیت فعلی کشورمان، دلایل و زمینه های بین المللی موثر در وضعیت فعلی و همچنین عوامل داخلی و خارجی شکل دهنده وضعیت موجود مرور شده است. بر اساس دسته بندی انجام شده، سه گروه از دلایل و زمینه ها شناسایی شد که عبارتند از الف)زمینه های مرتبط با مسایل جهانی و نقش ضعیف کشورهای در حال توسعه در نوآوری، ب) دلایل و زمینه های مرتبط با کارکرد پایین نظام نوآوری کشورمان ، ج) کاستی های نهادی و ساختاری مرتبط با عملکرد و ناهماهنگی های عوامل و متولیان نظام حقوق مالکیت صنعتی کشورمان. بخشی از دلایل و زمینه ها به کاستی ها و ضعف عوامل داخلی و بخشی از آنها نیز به زمینه های فراگیر تری مثل چالش های جهانی موجود بین جوامع در حال توسعه و توسعه یافته مربوط می شود. برای بازنگری در نظام حقوق مالکیت صنعتی به عنوان جز مهمی از نظام ملی نوآوری که می تواند یکی از محرک های مهم توسعه قلمداد گردد، لازم است از یک سو به نقش «الزامات و کارکرد های» آن در درون نظام ملی نوآوری و از سوی دیگر به هماهنگی سطح قدرتمندی نظام حقوق مالکیت صنعتی با سطح توسعه کشور توجه شود.