بررسی حسابداری اسلامی (با تاکید بر اهداف، ویژگیها، استفاده کنندگان و اطلاعات اجتماعی و مذهبی محور)

علی رغم وجود ارتباط بین حسابداری و مذهب، به اندازه کافی در ادبیات حسابداری سنتی به این ارتباط توجه نشده است. بطور سنتی نقش مذهب در شکل گیری و اجرای رفتارهای اخلاقی مانند صداقت، امانت داری و عدالت غیرقابل انکار است. در جامعه ای که چنین ارزشهایی نهادینه شده است، اعتماد در انجام فعالیتهای تجاری و امور مالی از جایگاه والایی برخوردار است. این پژوهش به سهم خود تلاش دارد تا نقش مذهب در تدوین و بکارگیری تئوری حسابداری را مورد توجه قرار دهد. بدین منظور تلاش می شود تا دیدگاه اعضای هیات علمی نسبت به حسابداری اسلامی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. جامعه آماری این پژوهش اعضای هیات علمی استانهای تهران، همدان، کرمانشاه و کردستان که با مفاهیم اسلامی آشنا بودند، می باشد. با استفاده از جدول مورگان 44 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. در فرایند تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای پایایی و نرمال بودن، آزمون کایاسکور، آزمون یک نمونه ای t و آزمون علامت غیرپارامتریک استفاده شد. برای انجام این آزمونها از نرم افزار spss بهره گرفته شد. نتایج  پژوهش نشان داد که الف بین اهداف حسابداری اسلامی و اهداف حسابداری سنتی (مفیدی تصمیمات) فرق وجود دارد. ب میزان اهمیت استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری در حسابداری اسلامی و حسابداری سنتی به یک میزان نبوده، بطوریکه در حسابداری اسلامی الزاما سهامداران مهمترین استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری بحساب نمی آیند. و ج می بایست در تهیه اطلاعات حسابداری به اطلاعات اجتماعی و مذهبی محور تاکید ویژه ای شود.

Studying Islamic Accounting: Emphasis on Objectives, Characteristics, Users and Social & Religious Oriented Information

Despite the relationship between religion and accounting, in traditional accounting literature, this relationship has been considered not enough. Traditionally, religion has had a role in shaping and enforcing ethical behaviors such as truthfulness, honesty, and justice. A community in which such values are paramount may be marked by a high degree of trust in business dealings and financial affairs. This research attempts to consider the role of religion in developing and implementing accounting theory. With regard to this aim, it is tried to study the academicians’ viewpoint toward Islamic accounting. The research population was the academicians from Tehran, Hamedan, Kermanshah and Kurdistan provinces who were familiar with Islamic concepts. Using Morgan’s table, 44 people were selected as sample size. The needed data was collected through questionnaire. In the process of data analysis, reliability and normality tests, chisquare test, onesample ttest and nonparametric sign test were used. SPSS software was used to do these tests. The research findings showed that a) the objective of Islamic accounting is different from the objective of conventional accounting, which is decision usefulness. b) the level of importance of users of accounting information is different between Islamic accounting and conventional accounting, whereby in Islamic accounting the shareholder is not necessarily the most important user among the stakeholders. And c) Islamic accounting should emphasize social and religious oriented information.