تحلیل تصادفات جاده‌ای با رویکرد اقلیمی در محور بندرعباس - سیرجان

زمینه و هدف: حمل‌ونقل جاده‌ای در کشور ما رایج‌ترین و در دسترس‌ترین روش جابه‌جایی کالا و مسافر می‌باشد. وسایل نقلیۀ موتوری در حمل‌ونقل جاده‌ای، انقلابی ایجاد نموده و منافع زیادی برای جامعۀ انسانی به ارمغان آورده‌اند؛ اما متاسفانه این منافع با تلفات انسانی زیادی در جاده‌ها همراه شده‌اند. تصادفات جاده‌ای درنتیجۀ ترکیبی از عوامل مختلف محیطی، رفتاری و فناورانه روی می‌دهند. در سال‌های اخیر، نقش شرایط جوّی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر تصادفات جاده‌ای، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده و مطالعات زیادی در این زمینه به انجام رسیده است.روش: در پژوهش پیشِ رو، تاثیر برخی از مولفه‌های اقلیمی بر تصادفات جاده‌ای در یکی از محورهای کشور (محور بندرعباس - سیرجان) موردبررسی قرار گرفته است. بدین منظور، داده‌ها و اطلاعات مربوط به تصادفات رخ‌داده در محور مذکور برای سال‌های 1393 و داده‌های روزانۀ اقلیمی در دورۀ زمانی یادشده با استفاده از روش آماری تحلیل همبستگی اسپیرمن موردبررسی قرار گرفت. بدین‌جهت مولفه‌های اقلیمی دما، یخ‌بندان، برف، باران، ابرناکی، بارش، دید افقی، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی به‌عنوان متغیر مستقل و تصادفات رخ‌داده در محدودۀ مطالعاتی به‌عنوان متغیر وابسته انتخاب شدند. یافته‌ها: پس از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها مشخص شد که مولفۀ اقلیمی دما، بیشترین تاثیر را بر تصادفات در محدودۀ مطالعاتی داشته است. همچنین مشخص گردید که بیشترین تعداد تصادفات در شرایط هوای آفتابی و دمای بیش از 25 درجه اتفاق افتاده‌اند. در پایان نیز نقشه‌های پهنه‌بندی جاده ازلحاظ میزان خطر تصادف در هریک از شرایط مختلف آب‌وهوایی برای محور موردمطالعه ترسیم شد.نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها: برخلاف مناطق سرد و خشک در ایران که شرایط برف و یخ‌بندان موثرترین عامل در تصادفات است، در مناطق خشک و گرم به‌ویژه در جنوب کشور، عنصر اقلیمی دما عامل اصلی تصادفات است. براین‌اساس، پیشنهاد می‌شود با احداث ایستگاه هواشناسی جاده‌ای در محور فوق، نسبت به رصد لحظه‌به‌لحظۀ شرایط دمایی در شرایط گرم آب‌وهوایی مبادرت شود.