بررسی و تبیین مساله کلی طبیعی در حکمت متعالیه

ملاصدرا کلی طبیعی را امری صرفاً ذهنی می‌داند؛ اما در قبال منشاء انتزاع آن، دو نگرش متفاوت دارد که در این مقاله با عنوان به دو نگرش عام و خاص بررسی شده است. وی در نگرش عام خود، به دلیل اعتقاد به وجود بالعرض ماهیت و اتحاد آن با وجود خارجی، منشاء انتزاع کلی طبیعی را ماهیت می‌داند. در نتیجه بر مبنای این نگرش، کلی طبیعی نسبت به ماهیت تاخر دارد. در نگرش خاص، مساله کلی طبیعی، ذیل دو حوزه وجودشناختی و معرفت‌شناختی قابل طرح است. در حوزه وجودشناختی، به دلیل نفی وجود خارجی ماهیت و اعتقاد به وحدت آن با وجود خارجی، منشاء انتزاع کلی طبیعی، وجود خاص خارجی لحاظ می‌شود که نفس آن را از فرایند اشتداد، انتزاع می‌کند. در حوزه معرفت شناختی، کلی طبیعی، منتزع از حقایق شریف عقلی و مثالی است. در نتیجه بر خلاف نگرش عام، کلی طبیعی، نسبت به ماهیت تقدم داشته و به جهت منشاء انتزاع نیز نسبت به آن شرافت بیشتری دارد.