قیاس شرطی اقترانی مشترک در جزء غیرتام از نگاه کشی، ابهری و خواجه نصیر

منطق‌دانان مسلمان از قیاس شرطی که جزء مشترک در آن غیرتام است، به دو روش متفاوت نتیجه‌گیری کرده‌اند. در این مقاله روشی که زین الدین کشی مبتکر آن است بررسی شده است. این روش از سوی منطق دانان بعدی شرح و بسط داده شده است. با بررسی اختلاف آراء در باره اقسام، شرایط انتاج، ضروب منتج و دلیل انتاج این نوع قیاس بدست می‌آید که اولاً اعتبار این قیاس مبتنی بر قیاسی است که جزء مقدمات آن در جزء تام مشترک اند و ثانیاً عدم تفکیل دستگاه استنتاجی منطق حملی و منطق شرطی و نیز دخالت دادن مضامین منطق حملی در تبیین ساختار قیاس شرطی انسجام دستگاه استنتاجی قیاسهای شرطی را از بین برده و فهم آن را دشوار کرده است. در پایان سعی شده است با شناسایی دو قیاس اصلی و پایه و نیز قواعد بکار رفته در اثبات قیاسهای غیرپایه، دستگاه استنتاجی نهفته این روش، دو نوع قیاس پایه شناسایی شده است:: قیاسی که طرف مشارک تالی هر دو مقدمه است و قیا سی که طرف مشارک تالی صغری و مقدم کبری است . قیاس های غیرپایه با استفاده از عکس مستوی و عکس نقیض به قیاس پایه برگردانده می شوند

method of inference from conditional syllogism from the point of kashshī, abhari and toosi

muslim logicians have concluded in two different ways from the conditional syllogism, whose middle term is incomplete. in this paper, kashshi’s method is investigated. by examining disagreements about types, conditions of validity, conclusive moods, and the reason for the validity of this syllogism, we find that the validity of this syllogism is based on a syllogism whose middle term is complete and the components of categorical syllogism in the deduction system of conditional syllogism have made it difficult to understand clearly the structure of conditional syllogisms.in order to reveal the deduction system concealed in this method, two basic syllogisms have been identified first: the syllogism whose middle term is part of the consequent in both the premises and the syllogism whose middle term is part of the minor consequent and the major antecedent. and then we introduce the rules that are used to prove non-basic syllogisms.