«تشخص» از دیدگاه غیاث‌الدین منصور دشتکی بر مبنای حکمت متعالیه

در بیشتر کتب فلسفی مساله‌ی «تشخّص»، و تعیین ملاک آن مورد بحث قرار گرفته و اقوال مختلفی از سوی فلاسفه ابراز گشته است. این پژوهش بر آن است تا نظر «غیاث‌الدین منصور دشتکی شیرازی» یکی از متفکران حوزه فلسفی شیراز را در باب تشخّص بررسی نماید. با تتبّع در آثار این متفکر بر مبنای تفکر صدرایی و با روش توصیفی تحلیلی مشخص می‌گردد که دشتکی «تشخّص» را امری اعتباری و در زمره معقولات ثانی به شمار آورده، آن را زائد بر ماهیت و داخل در هویّت شیء می‌داند؛ به این معنا که تشخص وجود مستقلی در خارج ندارد و همان ماهیت متشخّصه است. غیاث‌الدین، ثبات شخصیت انسان را در دنیا و آخرت به استمرار ماهیتش دانسته و در باب عامل تشخّص انسان دچار تهافت‌گویی شده است. آنچه غیاث‌الدین منصور را رو در روی ملاصدرا نشانده؛ این است که مبنای تشخّص در وی اصالت ماهیت است و در ملاصدرا اصالت وجود.

individuation from ghias-al-din mansur dashtaki’s perspective based on transcendent philosophy

in philosophical books, the issue of individuation and the determination of its criteria have been discussed about which various statements have been made by philosophers. this research aims to examine the opinion of ghiyas al-din mansur dashtaki shirazi, one of the philosophers in the shiraz philosophical school, regarding individuation. with deliberation on the works of this philosopher on the basis of sadrian thought and by a descriptive-analytical method, it turned out that ghiyas al-din considers individuation as a mentally posited issue and amongst the secondary intelligibles. moreover, he considered it as redundant to the quiddity and relevant to the identity of the object; in the sense that it does not have an independent existence outside and is the same as the individual quiddity. ghiyas al-din considers the stability of human personality in this world and the hereafter as the continuation of its quiddity and in regard to the cause of human individuation he has been contradicting himself. what placed ghiyas al-din in opposition to mulla sadra, is that the basis of his view of individuation is the principality of quiddity while that of mulla sadra is the principality of existence.