بررسی مفاهیم اصلی نظام کیهانی - اخلاقی نوکنفوسیوسی

مفاهیم لی، چی و ژن اصلی‌ترین مفاهیم نوکنفوسیوسی هستند. در این مقاله با مراجعه به متون کنفوسیوسی مکالمات، معرفت بزرگ، آموزه اعتدال و منسیوس که  به سبب اهمیتشان توسط نوکنفو‌سیوسی‌ها به صورت یک مجموعه تحت عنوان «چهار کتاب» درآمدند، تفاسیر محققان برجسته از متون کنفوسیوسی و نیز آثار نوکنفوسیوسی‌‌ها، مفاهیم مذکور تبیین شده و ضمن بررسی منشا این مفاهیم، به توصیف جایگاه آن‌ها در نظام کیهان‌شناسی اخلاقی نوکنفوسیوسی پرداخته شده‌است. آیین نوکنفوسیوسی در واقع پیشرفت خلاقانه مکتب کنفوسیوسی و نشانگر بلوغ آن و حاصل ادغام با جهان‌بینی‌های رایج عصر خود، اعم از دین بودایی، دائویی و دیگر مکاتب فلسفی است. نوکنفوسیوسی‌ها توانستند تحت تاثیر تفوق ادیان بودایی و دائویی مفاهیم کنفوسیوسی را بسط داده و برای رقابت با ادیان رایج؛ بویژه دین بودایی، نظام اخلاقی- متافیزیکی آیین کنفوسیوسی را برجسته سازند. آن‌ها از این طریق آیین نوکنفوسیوسی را بر عرصه تاریخ تفکر چین بنا نهادند و با احیای آیین کنفوسیوسی بر قوت و غنای آن افزوده و بار دیگر مردم را متوجه حقیقت ناب این آیین کهن ساختند.

investigating the main concepts of the neo-confucian moral-cosmological system

the concepts of li (principle), qi (breath), and ren (humanness) have a special place in confucianism. this paper referring to the confucian texts ofthe book of changes, great learning, doctrine of the mean, book of mencius which due to their importance were formed by the neo-confucians as a collection called the four books, the interpretations of prominent confucian scholars, and the works of neo-confucians, tries to explain the mentioned concepts, and while examining the origin of these concepts, to describe their place in the neo-confucian moral-cosmological system. neo-confucianism is a creative development of confucianism and the result of its integration with the prevalent worldviews of buddhism, daoism and other philosophical schools of the time. by the supremacy of the buddhism and daoism, the neo-confucians were able to develop confucian concepts and compete with the common religions particularly buddhism, in order to highlights the moral-metaphysical system of confucianism. in this way, they established the neo-confucianism in the chinese thought history, and by reviving the confucianism they increased its richness and once again made people aware of the pure truth of this ancient tradition.