تبیین دلایل ابن‌سینا برای اسناد صدق و کذب به گوینده خبر در تحلیل قضیه

یکی از مشخصه‌های نظام منطق سینوی، چگونگی بیان چیستیِ قضیه است. در این نظام از منطق قضیه قولی دانسته شده است که می‌توان گوینده‌ی آن را در آن‌چه اظهار کرده صادق یا کاذب دانست؛ درحالی‌که در دیگر نظام‌های منطق صدق و کذب را ویژگیِ خود قضیه دانسته‌اند. در مقاله‌ی حاضر تلاش کرده‌ایم تا با ارائه‌ی تبیینی نوین از این مشخصه‌ی منطق سینوی، دلایل این بیان از قضیه و برتری آن را نسبت به دیگر نظام‌های منطق ارسطویی مشخص نماییم. بر اساس این تبیین می‌توان دلیل ابن‌سینا را در بیان خود در مورد قضیه این‌چنین بیان نمود که اولاً او درصدد ارائه‌ی معیاری برای تشخیص قضیه بوده است تا از مشکل دور در تعریف قضیه رهایی یابد؛ ثانیاً ازآن‌جایی‌که ابن‌سینا نه قضیه بالقوه بل‌که قضیه‌ی بالفعل را حامل اولیه‌ی صدق و کذب می‌داند، صدق و کذب را به گوینده‌ی قضیه‌ی بالفعل، یعنی شخصی نسبت می‌دهد که حکمی را اظهار می‌کند.

the explanation of avicenna’ reasons in attributing truth and falsehood to the person who utters a proposition

one of the ways in which avicennian logic is different from the other logical systems, is in the definition of propositions. in avicennian logic, a proposition is a speech which we can truly say the speaker is true or false in what she has said. but in other logical systems, truth and falsehood are properties of propositions themselves. in the present article, we attempt to present a new explanation of this feature of avicennian logic to determine its superiority over other logical systems. according to this explanation, avicenna’s reasons for the definition are (i) he sought to provide a criterion for identifying propositions to avoid the problem of circularity in defining the propositions; and (ii)since avicenna considers not the potential proposition but the actual proposition as the primary bearer of truth, he attributes truth and falsehood to the speaker of the actual proposition, i.e., the person who utters the sentence.