مبانی فلسفی هنر در آثار ابن‌سینا

یکی از مولفه های اصلی هنر، زیبایی است. به نظر ابن سینا زیبایی به معنای عام (محسوس و نامحسوس)، کمال اخیر یا داشتن همه اوصاف شایسته و بایسته است. به نظر او عناصر زیبایی محسوس، نظم، تقارن، حُسن تالیف، اعتدال، وحدت و اتّفاق در یک شیء است. منشاء نهایی زیبایی، جمیل مطلق است. لذت بخشی، ایجاد دوستی و عشق، اِعجاب و تحسین‌برانگیزی از جمله آثار زیبایی بر روی نفس مُدرِک‌اند. زیبایی امری عینی و آفاقی است. هنر طبق مبانی ابن سینا قابل تعریف به «فعل صورت بخشی زیباست». محاکات که در نزد افلاطون و ارسطو اساس هنر تلقی می شد، در نزد ابن سینا معنای عامی دارد و با محاکات مدّ نظر افلاطون و ارسطو متفاوت است. طبق دیدگاه شیخ الرئیس، خیال مبدا قریب همه آثار هنری است. ابن سینا درباره قوّه خیال و متخیّله به وجه مبسوط بحث می کند که  در آفرینش هنری، نقش مهمّی ایفا می کنند. منشا بعید هنر در نزد شیخ الرئیس میل غریزی به محاکات، میل فطری به زیبایی‌جویی است.