|
|
|
|
معناشناسی عقل در علوم اسلامی و مقایسه آن با معرفت‌شناسی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ترخان قاسم
|
|
منبع
|
ذهن - 1402 - دوره : 24 - شماره : 93 - صفحه:65 -100
|
|
چکیده
|
عقل در علوم مختلف کاربردهای مختلفی دارد. نوشتار حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای در گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در استنتاج دیدگاه، کوشیده است با بررسی این کاربردها در علوم مختلف اسلامی و مقایسه آن با معرفت‌شناسی، ابعاد وجودی و معرفتی عقل را مورد امعان‌نظر قرار دهد.موارد زیر را می توان از مهم‌ترین دستاوردهای پژوهش حاضر برشمرد:الف. تعیین سه معنای عقل (عقل به‌معنای قوه مدرکه، عقل به‌مثابه مدرکات عقلی و عقل به‌معنای جوهر مجرد منفصل) به‌عنوان کاربرد مشترک بین علوم یادشده به‌صورت تشکیکی (پذیرش همگانی، حداکثری و حداقلی).ب. پذیرش تعامل دو سویه بین کاربرد اصطلاحی عقل و ابعاد وجودی و معرفتی آن، به این معنا که با طرح چیستی معنای عقل در علوم مختلف به نگاه هستیشناختی و معرفت‌شناختی آن علوم پی برد و از سویی دیگر با مراجعه به مباحث هستیشناختی و معرفت‌شناسانه این علوم، ماهیت و معنای اصطلاحی عقل را از منظر آن علوم کشف کرد.ج. معرفی معنای دوم عقل به‌عنوان یکی از مبانی علوم انسانی - اجتماعی در دوران مدرن.
|
|
کلیدواژه
|
عقل، عقل فلسفی، عقل کلامی، عقل اصولی، عقل عرفانی، عقل اخلاقی، عقل دینی
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, گروه کلام, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
tarkhan86@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
semantics of reason in islamic sciences and its comparison with epistemology
|
|
|
|
|
Authors
|
tarkhan ghasem
|
|
Abstract
|
introduction: reason has different ontological and epistemological dimensions. judging the first and second issues is the responsibility of philosophy and epistemology, respectively. however, these two depend on the clarity of meaning and the application of reason in different sciences. method of study: the current research method was textbook. it wascriticized and investigated with the analytical-rational method.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|