مراحل ده گانه شناخت بر مبنای آیات و روایات

بُعد شناختی انسان در قرآن، با مفاهیم متنوعی مانند: علم، حلم، فکر، فقه، یقین، تعقّل، تدبّر، تامّل، معرفت، حکمت و... بیان شده است. روش تحقیق در این مقاله، پژوهش‏ از نوع تحلیلی توصیفی بر مبنای مطالعه کتابخانه ای است. اولین مرحله شناخت، در ساختار عقل اتفاق می‌افتد. در فرایند تعقّل، با دریافت علم، به عنوان محتوای شناختی، علم به معرفت تبدیل می‌ شود. معارف جذب شده توسط عقل، در ساختارِحلم، استقرار می‌یابد. فکر، فرایندی است که با معلومات ذخیره شده را جهت استفده در مرحله بعدی قرار می دهد. ذکر، به فراخوانی معارف ذخیره شده از حلم، در قلب می پردازد. فقه معلومات ذخیره شده در قلب را با کمک میل به ایمان تبدیل می کند. یقین، مرحله تکامل یافته ایمان، که در یک ساختار جدیدِ نفس، آن به حکمت تبدیل می‌شود. حکمت، نتیجه فرایند همه مذکورات عقلی و قلبی است که در اختیار نفس، برای تحقق عمل قرار می‌گیرد.در این مقاله در صدد هستیم تا مراحل ده گانه شناخت انسان را بر اساس آیات قرآن و روایات ائمه معصوم(ع) مورد بررسی دقیق و عمیق قرار داده و نکات لازم جهت استفاده در زندگی دنیوی و به تبع آن، بهره برداری در زندگی اخروی را تبیین کنیم.