ثبات معرفت در فرایند تغییر

این مقاله درباره ثبات معرفت در فرایند تغییر به بحث می‎پردازد و می‏کوشد به مناقشات وارد بر ثبات معرفت در فرایند تغییر عالِم، تغییر معلوم و نیز تغییر هر دو پاسخ گوید. درحقیقت این پژوهش در پی حل مسئله‎ای است که نخست آن را هراکلیتوس با بیان اینکه «همه چیز در سَیَلان است» و «در یک رودخانه نمی‌توان دو بار شنا کرد»مطرح کرد و سپس کراتیلوس، از پیروان او، با این جمله که«در رودخانه حتی یک بار هم نمی‌توان شنا کرد»، بر سخن هراکلیتوس مُهر تایید نهاد. در پی آن، سوفسطاییان و شکاکان از سخن هراکلیتوس عدم ثبات معرفت را نتیجه گرفتند و از آن در جهت ترویج شکاکیت و نسبی‏گرایی بهره گرفتند. دربرابر، سقراط و افلاطون بر ثبات معرفت پای فشردند و در تثبیت آن بجد کوشیدند. گرچه راه حلی که آنها ارائه کردند، مورد قبول ارسطو واقع نشد و سرانجام خود به طریقی دیگر، حل مسئله را پیگیر شد؛ ولی راه حل او و دیگر راه حل‏هایی که متعاقباً برای حل مسئله ارائه شده است، هم‎اکنون نیز در چالش است. نویسنده، در این مقاله، پس از ارزیابی راه حل‎های ارائه‌شده، راه حل مسئله را به گونه‎ای دیگر پی می‏گیرد. این راه حل، نخست از طریق بازاندیشی درباره مفهوم «ثبات» آغاز می‏شود و سپس «ثبات معرفت» در همه فروض تغییر در گونه‎های ادراک تبیین می‏شود.