بیطرفی ارزشی در پذیرش نظریات با تاکید بر دیدگاه هیو لیسی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رئوف موسوی ابراهیم ,معین زاده مهدی
|
منبع
|
ذهن - 1399 - شماره : 82 - صفحه:5 -30
|
|
|
چکیده
|
طبق تلقی پوزیتیویستی پذیرفتن تاثیر ارزشها بر علم متعارض با حفظ مرز علم و غیرعلم، عینیت یا آفاقیت و جهانشمولی علم است؛ اما دیگر دیدگاههای فلسفه علم که به کمک آن میتوان تاثیر ارزشها بر علم را پذیرفت، نهایتاً به تعریفی از عینیت علم میانجامد که متعارض با عینیت علم و مطابقت آن با واقع است؛ برای مثال پوپر اصرار دارد که ضمن پذیرش تاثیر ارزشها بر علم، عینیت علم را حفظ کند، درنهایت از تئوری خاصی درباره عینیت دفاع میکند که میتوان آن را مشترک لفظی با تلقی پیشین از عینیت دانست. بازخوانی تلاشهای فیلسوفان علم از منظر مسئله فوق نشان میدهد نمیتوان با استفاده از دیدگاه پوزیتویستها، پوپر، کوهن، لاکاتوش و فایرابند مسئله فوق را پاسخ داد؛ اما با استفاده از دیدگاه هیو لیسی میتوان راهی برای تبیین ارزشباری علم توام با حفظ عینیت و کاشفیت علم یافت. هیو لیسی اگرچه مسئلهای متفاوت با مسئله پژوهش حاضر دارد و در پی پاسخ به این سوال است که «آیا علم فارغ از ارزش است؟» اما درنهایت با تفکیک مقومات مفهومی بیطرفی ارزشی علم، تبیینی از جایگاه ارزش در علم ارائه میکند که میتوان با استفاده و اقتباس از آن، نقش ارزشها در علم را بهگونهای توضیح داد که با عینیت علم قابل جمع باشد.
|
کلیدواژه
|
علم، ارزش، بیطرفی ارزشی علم، هیو لیسی
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران, پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, گروه فلسفه علم و فناوری, ایران
|
پست الکترونیکی
|
dr_moinzadeh@yahoo.com
|
|
|
|
|