بررسی دلالت الهام فجور و تقوا در آیه هشتم سوره شمس بر معرفت حضوری
|
|
|
|
|
نویسنده
|
محمدزاده علی اصغر ,ابوالقاسم زاده مجید
|
منبع
|
ذهن - 1399 - شماره : 83 - صفحه:173 -200
|
|
|
چکیده
|
موضوع این مقاله بررسی دلالت آیه هشت سوره شمس بر معرفت حضوری اخلاقی است. تعدادی از اندیشمندان مسلمان الهام تقوا و فجور را از جنس علم حضوری میدانند. در مقاله تلاش شده است اثبات شود که احتمال حضوری خطاناپذیربودن معرفتهای اخلاقی در آیه مردود است. اهمیت این مسئله رفع مصونیت از خطا در معرفتهای اخلاقی میباشد. ابتدا دو ادعا مبنی بر وجود معرفت حضوری اخلاقی ذکر میشود. در ادامه الهام با توجه به منابع لغوی، تفاسیر و تبینهای عقلانی، معناشناسی میگردد. مطابق معنای الهام ظاهر آیه اطلاق دارد و شامل انواع معرفت حضوری و حصولی بدیهی میگردد. در ضمن سعی شده است برخی کلیدواژههای مربوط به علم حضوری در قرآن مانند قلب و فطرت بررسی شوند که دلالتشان بر معرفت حضوری اخلاقی اثبات نمیگردد. درنهایت احتمال دلالت آیه بر معرفت حضوری رد میشود؛ چون طبق استدلالهای عقلانی، وجود این نوع معرفت محال به نظر میرسد. پس آیه نسبت به آن انصراف دارد. از این جهت نتیجه گرفته میشود الهام فجور و تقوا میتواند انواع دیگری از معرفت مثل بدیهی اولی و فطری منطقی را شامل گردد.
|
کلیدواژه
|
معرفت اخلاقی، علم حضوری اخلاقی، الهام، فجور و تقوا
|
آدرس
|
دانشگاه معارف اسلامی, ایران, دانشگاه معارف اسلامی قم, گروه اخلاق اسلامی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
abolqasemzadeh@yahoo.com
|
|
|
|
|