ذات‌گرایی جدید در فلسفۀ علم معاصر (جریانی مهم، اما ناآشنا در ایران معاصر)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
دادجو ابراهیم
|
|
منبع
|
ذهن - 1397 - دوره : - شماره : 74 - صفحه:51 -82
|
|
چکیده
|
در عرصه «فلسفۀ علم معاصر» دو جریان قابل تشخیص است: 1. جریان ضد ذات‌گرایی؛ 2. جریان ذات‌گرایی. جریان نخست از زمان بارکلی و هیوم تا پیش از چهل سال اخیر یکه‌تاز میدان بود و در چهل سال اخیر از طریق پوزیتیویست‌ها و فلسفه‌های تحلیلی و زبانی منشا فراموشی جریان دوم شده است. جریان دوم در چهل سال اخیر به ظهور رسیده و در تقابل با مابعدالطبیعۀ هیومی به‌شدت به گسترش و تقویت مابعدالطبیعۀ ذات‌گرایانه همت گماشته است. متاسفانه ایران معاصر از جریان دوم تا حدود زیادی بی‌اطلاع است. در نوشتار پیش‌رو کوشیده‌ایم نشان دهیم ما و فلسفۀ اسلامی ما که در بنیاد خود، ذات‌گرا و واقع‌گراست، به‌شدت به جریان دوم نیازمندیم و با اخذ و نقادی جریان دوم به‌خوبی می‌توانیم در عرصه‌های گوناگون علم و عمل، در عرصه‌هایی همچون فلسفۀ اسلامی، فلسفۀ علم، علوم انسانی اسلامی، علم دینی، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، اسناد بالادستی علمی و مدیریتی و در عرصه‌های دیگری، در مسیرهایی واقع‌بینانه قرار گیریم.
|
|
کلیدواژه
|
فلسفۀ علم، ذات‌گرایی، ضد ذات‌گرایی، ذات‌گرایی جدید، بازسازی واقع‌گرایی
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, گروه معرفت شناسی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
idadjoo@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|