استعاره مفهومی سمع و اُذن در آیات قرآن
|
|
|
|
|
نویسنده
|
میرزابابایی مهدی
|
منبع
|
ذهن - 1396 - شماره : 72 - صفحه:67 -88
|
|
|
چکیده
|
در معناشناسی شناختی، استعاره مفهومی، نگاشت قلمرو مبدا به سمت قلمرو مقصد میباشد، همراه با تناظرهایی (نگاشتهای مفهومی) بین حوزه مبدا و حوزه مقصد. در این روش به وسیله استعاره مفهومی، از طریق قلمرو تجربی بهطورتقریبی بر قلمرو تجربی دیگرنگاشت میشود. در این اتفاق قلمرو دوم تا حدی از طریق قلمرو اول درک میشود. این نوشتار دو واژه «سمع» و «اُذن» را با روش استعاره مفهومی، در آیات قرآن تحلیل و بررسی نموده است. واژه سمع به صورت اسمی و فعلی در قرآن استعمال گردیده که این واژه همواره در حالت اسمی به شکل مفرد بیان میگردد. در لغت معانی گوناگونی برای این واژه ذکر شده است که اُذن یکی از آن معانی میباشد. آیات قرآن بهطوراستعاری ملکیت سمع را بیان میدارند. نظریه استعاره مفهومی در معناشناسی شناختی مترصد است با توجه به نگاشتهای موجود بین قلمرو مبدا و مقصد، درک بهتر و صحیحی از حوزه مقصد ارائه نماید. همانگونهکه در اعیان خارجیه ملکیت امری انتزاعی است، ولی ثمن و مثمن امور حقیقی تلقی میگردند، خداوند مالک سمع، به عنوان امری حقیقی تلقی میگردد. آفرینش سمع در آیات قرآن به گونهای مطرح میشود که ضمن بیان ایجاد این دستگاه مدرکه در وجود انسان، خلقت این بخش فرابدن از دیگردستگاههای بدنی بشر متمایز گردد. قرآن سرشت سمع را نه تنها از بعد بدنی متمایز معرفی مینماید که این قوه را از دیگرقوای مدرکه نیز تفکیک میکند. در مفهومسازی قرآن، سمع از بصر، عقل، فواد و قلب کاملاً مستقل معرفی میگردد. آیات قرآن حتی سمع را از اذن تفکیک نموده، این دو را از یکدیگر متمایز معرفی میکند. واژه اذن در قرآن به عنوان ابزاری در دستگاه حس شنوایی مطرح میشود. قرآن برای این بخش از دستگاه شنوایی موانعی ذکر میکند. اگر برای اذن مانعی محقق گردد، اگرچه فرد از شنیدن انواع اصوات محروم نمیگردد، برای سخن حق، استماع نخواهد داشت.
|
کلیدواژه
|
سمع، اذن، استعاره مفهومی، حس شنیداری
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم قرآن و حدیث, گروه مبانی معرفتی دانش کلام, ایران
|
پست الکترونیکی
|
mirzababaii@yahoo.com
|
|
|
|
|