پیاده سازی و ساخت سامانۀ زبان الکترونیک به منظور تشخیص تقلب در زعفران

زعفران به‌دلیل عطر، رنگ، و خواص دارویی آن محصولی شناخته‌شده و به‌عنوان افزودنی مهم خوراکی، شایان توجه است. علاوه بر این، به‌دلیل قیمت بالای زعفران، تقلب در آن در بازارهای جهانی متداول است. در این پژوهش، سامانۀ قابل حمل زبان الکترونیک دارای آرایه‏ای از حسگرهای ولتامتری بر پایۀ الکترودهای صفحۀ چاپی (spe) به‌منظور تشخیص تقلب در زعفران، شرح‌وبسط یافت. انواع زعفران تقلبی از مخلوط‌کردن زعفران اصلی با خامۀ زعفران، گلرنگ، کلالۀ رنگ‏شدۀ ذرت، و رنگ‌های شیمیایی تارترازین و متیل اورنج، تهیه شده است. شکل و مکان پیک‏های هر ولتاموگرام حاصل از آرایۀ حسگری زبان الکترونیک در محلول‏های متفاوت و ویژۀ همان ماده و پیک‏های هر ولتاموگرام وابسته به اجزای ردوکس در محلول مورد نظر بود. ویژگی‏های استخراج‌شده از سیگنال‏های حاصل از سامانۀ‏ زبان الکترونیک، با روش‏های تحلیل مولفه‏های اصلی (pca)، و تحلیل تفکیک خطی (lda) پردازش و تمام نمونه‏ها به‌طور کامل از یکدیگر متمایز شدند. نتایج طبقه‏بندی نمونه‏ها، قابلیت بالای سامانۀ‏‏ زبان الکترونیک را در تشخیص و تمایز تقلب در زعفران نشان داد. بنابر قابلیت حسگرهای زبان الکترونیک، این سامانه می‏تواند جایگزین روش‏های زمان‏بر و پیچیدۀ متداول در تشخیص و تعیین ترکیبات زعفران و تعیین درجۀ خلوص زعفران شود.

An electronic tongue design for the detection of adulteration in saffron samples

Saffron is popular because of its delicate aroma, attractive color and medical properties and is used as a food additive. Moreover, due to the high cost of saffron, adulteration is rant in the local market. In this research, a portable electronic tongue system consisted of an array of five voltammetric sensors was developed and successfully used to discriminate adulteration in saffron sles. Adulterated saffron sles were prepared by combining of original saffron with different proportions of yellow styles, safflower, dyed corn stigma, and tartrazine and methyl orange. The voltammetric responses obtained from the sensor array of the electronic tongue were specific for each type of saffron and there was observed that shape and place of the peaks in each voltammogram regard to different sle solutions were various and specific for, and were depend to the redox components of the corresponding sles. The extracted features from obtained signals and voltammograms, after preprocessing, by the sensory analysis were used for processing data by (PCA) and (LDA). As observed from PCA scores plot, all the sles could be clearly discriminated from each other. Also, the result of classification of sles revealed that etongue system can discriminate and detect the adulteration in saffron sles.