رابطه امنیت و منافع ملی

امنیت به عنوان یکی از مفاهیم مهم و کلیدی، به دلیل بهره مندی از رویکرد نرم و سخت، به یکی از محورها و راهبردهای اصلی مطالعات در عرصه های کلان، بخشی و خرد تبدیل و مورد نظر مسیولان امنیتی واقع گردیده است. امروزه تامین و تحقق امنیت نیازمند رعایت پیچیدگی ها و درنظر گرفتن محاسبات اطلاعاتی، مناسبات و عمق روابط در عرصه داخلی و خارجی است. شبکه‌های به هم تنیده در حوزه امنیت، مولد ظرفیت‌ها و قابلیت‌های زیادی است که در شرایط کنونی حتماً می بایست از سوی متولیان و دست‌اندرکاران سیستم امنیتی کشور مدنظر و مورد تاکید قرار گرفته و به طرق مقتضی در جهت حفظ و ارتقای منافع ملی، کنترل و مدیریت شوند. امنیت، انتظار نخست انسان‌ها از حکومت‌هاست که امروزه ابعاد گسترده و متنوعی یافته است. تاثیرپذیری امنیت از اقتصاد، فرهنگ، صنعت و جمعیت و تاثیرگذاری آن بر همه شاخه‏های توسعه و حیات انسانی، به آن نقش بنیادین داده و همه فیلسوفان سیاسیِ گذشته و حال را به تامل در آن واداشته است. فیلسوفانی که دغدغه عدالت داشته‏اند، آن را شرط ضروری عدل دانستهاند. کسانی که به رفاه می‏اندیشیده‏اند، آن را عامل اصلی آسایش شمرده‏اند. آنان که بر توسعه سیاسی یا اقتصادی تکیه کرده‏اند، امنیت را «عامل» و نیز «حاصل» آن تلقی کرده‏اند و همه کسانی که برای حاکمیت، ارزش‌های معنوی را مدنظر قرار داده‌اند، آن را مقدمه این واجب دانسته‌اند.این مقاله تلاش دارد تا نقش امنیت در تامین و تحقق منافع ملی را مورد بررسی قرار داده و در این راستا به بررسی مفهومی امنیت و منافع ملی، ذکر مفاهیم مرتبط و نیز بررسی رابطه امنیت و منافع ملی بپردازد. نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که مفهوم امنیت ملی ارتباط نزدیک با تعقیب منافع ملی دارد و فرمول تامین منافع ملی را بایستی در بستر امنیت جستجو کرد. در این چارچوب، نزدیک‌ترین برداشتی که می‌توان ارایه نمود، عبارت از ایجاد شرایط برای به حداقل رساندن وقوع تهدید علیه منافع ملی، تمامیت و استقلال کشور است.