بررسی احکام فقهی تجسّس با رویکردی بر نظر امام خمینی(ره)

زمینه و هدف: یکی از محرمات دین اسلام، تجسّس پیرامون اسرار مردم است به این معنا که هیچ کس حق ندارد در مسائل داخلی و اسرار شخصی افراد و اموری که مردم تمایل دارند، پنهان بماند تتبّع و تفحص نماید. ماهیت و احکام شرعی تجسّس یکی از مباحث مهم اخلاقی برای همه ی مردم جامعه اسلامی و بخصوص برای افرادی است که لازمۀ شغل آنها، تجسّس می باشد، مثل نیروهای امنیتی و اطلاعاتی. واژه تجسّس در لغت از ماده جسّ به معنای جستجو برای دست یابی به اسرار و عیوب پنهان دیگران که جنبۀ شخصی دارد، آمده است. این پژوهش با هدف « بررسی تجسّس و مبانی فقهی آن، برای رفع برخی شبهاتی که در استفاده از این شیوه، دامنگیر نیروهای حفاظتی و اطلاعاتی می باشد»، انجام گرفت. روش‌شناسی : مقالة پیش رو با روش تحقیق کیفی با استفاده از مطالعه و تحلیل اسنادی، درصدد پاسخگویی به این سئوالات است که آیا تجسّس در اسلام حرام است یا جایز؟ یا لازم و واجب؟ نظر امام خمینی(ره) در مورد تجسّس چیست؟ یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته ها نشان می دهد تجسّس در آموزه های اسلامی به انواعی تقسیم شده و هرکدام دارای احکام جداگانه ای است. تجسّس در مسائل شخصی و مسایل عقیدتی فی نفسه مذموم و فعلی حرام می باشد؛ در خصوص مسائل اجتماعی و عمومی به خاطر جلوگیری از ورود ضرر و زیان به افراد و نهادهای حکومتی، امری جایز بوده و در رابطه با مسائل امنیتی به جهت حفظ نظام اسلامی و تامین امنیت اجتماعی، امری واجب و لازم است.