نظریه های ارتباطی و جرم شناسی: جرم زدایی یا جرم زایی

مسئلۀ جرم و مصادیق آن یکی از پدیده های مهم اجتماعی است که امروزه در تمام بحران های دنیا سایه سهمگینی انداخته است. درواقع میتوان گفت که هماکنون جرم بهمنزلة سرمنشا تمام هرجومرجها و بحران‌هاست. شکی نیست که در عصر فناوری و ارتباطات، پلیس در هیچ جامعه ای به تنهایی قادر به کنترل و پیشگیری از جرم نیست مگر آنکه مشارکت مردمی را به کمک بطلبد و مشارکت مردمی نیز جامعة عمل نخواهد پوشید مگر از راه آگاهسازی از طریق رسانه ها به ویژه تلویزیون که در دسترس عموم خانوادهها می‌باشد. دیدگاه‌ مهم مطرح شده درباره موضوع پیش گفته، این است که تصاویر اجتماعی- که معمولاً توسط رسانه‌های پربیننده و از طریق اثر بازنمایی صحنة جرم تعریف، تحسین یا توجیه می‌شوند- بر دست‌اندرکاران عدالت کیفری (پلیس، ماموران اصلاح و تربیت، دادستان‌ها، و قضات) تاثیر گذاشته و آنها را با خود همراه می‌سازند. هدف مقاله، شناسایی و بررسی نظریه‏ های ارتباطی و جرم‌شناسی درخصوص استفاده از رسانه ها به‌ویژه تلویزیون و نقش آن در جرم زایی یا جرم زدایی در بین مخاطبان و ارائه راهکارهای لازم درباره جرم زایی است.روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، اسنادی و به صورت کیفی میباشد. نتایج حاکی از آن است که تحقیقات انجام شده درباره رابطه خشونت رسانه‌ای و پرخاشگری اجتماعی در آغاز بر دو فرضیه رقیب تخلیه هیجانی و تحریک‌کنندگی متمرکز بوده است اما در ادامه به اعتقاد پژوهشگران افراد تحتتاثیر عوامل فردی (جسمی یا روانی)، عوامل مستعد (آثار ارث)،‌ عوامل آمادهکننده (الکلیسم) و عوامل ایجاد و عملی کننده (محیط) یا عواملی که نقش تعیین کننده دارند به سمت ارتکاب جرم کشانده می‌شوند؛ این امر که یک عامل به تنهایی و صددرصد در وقوع جرم نقش داشته باشد، نادر است بلکه بر اثر جمع-شدن عوامل مختلف فردی و جمعی بزه به وقوع می‌پیوندد.