بررسی و تحلیل چالش های سیاسی- امنیتی مرزهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان

ضرورت و هدف: یکی از موضوعات مهم در جغرافیای سیاسی، موضوع مرز و اختلافات مرزی است که همیشه توجه پژوهشگران این رشته را به خود جلب کرده است. جمهوری اسلامی ایران در منطقه ای قرار دارد که از نظر ایدئولوژیک و راهبردی متحد منطقه ای ندارد و تقریباً از همه جهات جغرافیایی با چالش هایی روبرو است که برخی از این چالش ها را می توان در مرز مشترک با کشور آذربایجان دانست، چرا که بعد از فروپاشی شوروی سابق در سال 1991، مرزهای آن که به «سدآهنین یا دیوار آهنین» معروف بود، به یک باره از هم گسست. هدف اصلی و اساسی این مقاله، شناسایی چالش های سیاسی- امنیتی مرزهای ج.ا.ایران و جمهوری آذربایجان و بررسی تاثیر آن بر روابط امنیتی- انتظامی در مرز دو کشور است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، تحلیلی- توصیفی و گردآوری آن پیمایشی است. به این نحو که اطلاعات لازم از اسناد و مدارک، تجربیات و پیمایش حضوری نگارندگان از مرز یاد شده و ... جمع آوری و، سپس با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته با اخذ نظر از صاحب نظران مرتبط اقدام شد. ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده برای کل پرسشنامه (مقدار 8752/0)، بیانگر آن است که پرسش نامه تحقیق از پایایی لازم برخوردار است.یافته ها و نتایج: از دیدگاه پاسخگویان «وجود پایگاه‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای ایران» با میانگین نمره 33/4 از 5 نمره بیشترین تاثیر و چالش «ترددهای غیرمجاز مرزی» با میانگین نمره 3 از 5 نمره کمترین تاثیر را در روابط امنیتی- انتظامی در مرز دو کشور دارد.