ساختارشکنان و مخلان امنیت اجتماعی در جامعه نبوی و علوی

زمینه‌ها و هدف: پژوهش کنونی تلاش می‌کند ضمن شناخت و بازخوانی مولفه‌های بنیادین نظام اجتماعی اسلام بر پایه امنیت، چالش‌های ضد امنیت اجتماعی در جامعه عهد نبوی و علوی را مورد بررسی قرار دهد و از خلال داده‌های مستخرج از متون تاریخی، به تشریح موضوع امنیت اجتماعی و مخلان آن در جامعه صدر اسلام بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که مخلان امنیت اجتماعی و بازیگران آن در جامعه عصر نبوی و علوی چه کسانی بودند؟ و راهبرد رسول خدا (ص) و امام علی (ع) در برابر چالش‌آفرینی آنان چه بود؟روش: این پژوهش از نظر ماهیت، کاربردی و بنیادین است و از نظر روش گردآوری اطلاعات جزو تحقیق‌های تاریخی متکی‌بر روش توصیفی- تحلیلی، مبتنی‌بر داده‌های اسنادی و کتابخانه‌ای شامل متون تاریخی و روایی است و یافته‌های تحقیق به شیوه تحلیل محتوای کیفی در سایه خوانش انتقادی متون تاریخی تدوین شده است.یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد که اخلال‌گران امنیت اجتماعی و تحرکات آنان از طیف‌های مختلفی چون مشرکان، منافقان، یهودیان و بخش چشمگیری از مهاجران نومسلمان در جامعه اسلامی مانند مولفه‌القلوب‌ها و امویان معاند شامل: جریان قریشی طلقاء (جریان سفیانی) و طریدالرسول‌ها (جریان مروانی) بودند که برخی از آنها به شکل جریانی ملموس کماکان در عصر امام علی (ع) تداوم یافتند و برخی نیز در جریان‌های ریشه‌دار و شناخته‌شده‌ای چون اصحاب جمل و مترفان اقتصادی، جریان سفیانی- اموی (طلقاء) حاکم بر شام ‌و جریان نوپدیدی چون خوارج و جناح مروانی (طریدالرسول) تجلی یافتند.نتایج: جامعه تمدنی عصر نبوی و علوی، عاری از جریان‌های اخلالگر امنیتی نبود. راهبردهای پیش‌گیرانه در زمینه امنیت‌گستری با مداخلات اجتماعی و محیطی و عوامل مداخله‌گر فرهنگ اسلامی و نهادن قوانین اجتماعی متعالی در جامعه نوپای مدینه درراستای دستیابی به نظم و امنیت اجتماعی بود. راهبرد مذاکره، گفت‌وگو، مصالحه و درنهایت جنگ و ستیز با مخلان امنیتی به‌ویژه یهود و منافقان اجتناب‌ناپذیر بود.

disruptors of social security in islamic society in the prophetic and ala vi era

background and purpose: the current research tries to recognize and reread the basic components of the islamic social system based on security, examine the challenges of social security in the society of the prophetic and alavi era, and explain the issue of security through data from historical sources and texts. the purpose of this article is to investigate social security and the obstacles of this security in early islamic society and it wants to answer this question: what were the obstacles to social security and its factors in the society of the prophetic and alawie eras, and did the prophet of islam (pbuh) and imam ali (pbuh) take measures against this challenge?method: this research is applied and fundamental, and in terms of information gathering method, it is among historical research based on descriptive-analytical method, based on documentary and library data, including historical and narrative texts. the research findings are based on qualitative content analysis in the shadow of critical reading of historical texts.findings: investigations showed that the disruptors of social security and their movements are from various spectrums, including polytheists, hypocrites, jews and a significant part of the new muslims of the islamic society, such as mualif al-qulub and tard rasool (who were expelled by the prophet of islam). and the qureshi talaq movement (the belligerent umayyads), some of which continued as an objective movement in the era of imam ali (a.s.), and some of them are rooted and well-known movements such as jamal and the sufiani and umayyad movements (al-tulaqa). who ruled in syria, as well as the new movements such as the khawarijconclusion: result: the civilized society of the prophetic and alavi era was not free from security-disturbing trends. preventive strategies in the field of security with social and environmental interventions, intervening factors of islamic culture and the establishment of superior social laws in medina’s new society were expanding to achieve order and social security. the strategy of negotiation, dialogue, reconciliation and finally war and conflict with security obstacles was inevitable.