تحلیل وضعیت توسعه‌یافتگی دهستان‌های استان لرستان با تاکید بر توسعه و امنیت پایدار

مقدمه: پراکندگی متفاوت جمعیت و فعالیت در پهنه کشور در سکونتگاه‌های انسانی، اعم از شهری و روستایی به دلایل مختلف موجب نابرابری و عدم توازن در پهنه فضای سرزمینی کشور شده که این نابرابری در توسعه خود تهدیدی بر ثبات و امنیت پایدار (گهگاه تقویت نیروهای گریز از مرکز و واگرا، مهاجرت‌های روستاییان به شهر، عدم امنیت غذایی، فقر و بیکاری، بزهکاری، سوءاستفاده بیگانگان و...) در سطح فضای سرزمینی است. روش: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی توصیفی بوده و به‌منظور سطح‌بندی دهستان‌های نمونه از فن چند شاخصه تاپسیس بهره گرفته شده است. شاخص‌های مورداستفاده برای سطح‌بندی در سه بعد اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و کالبدی محیطی بوده است. وزن‌دهی به شاخص‌ها با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) تعیین شده است و در این خصوص از دیدگاه کارشناسان که به تعداد 15 نفر (از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها) انتخاب شدند، بهره گرفته شده است. یافته‌ها: سنجش توسعه‌یافتگی دهستان‌های استان لرستان و تحلیل فضایی آن نشان داد عوامل درونی و بیرونی در طی چند دهه گذشته توسعه نامتوازن فضایی را موجب شده است به‌نحوی‌که در برخی مناطق نیروهای وادارنده توسعه و به‌تبع آن، ساختارها و کارکردهای توسعه‌آفرین شکل گرفته و در برخی مناطق نه‌تنها ساختارهای لازم شکل نگرفته بلکه در مواقعی نارسائی ساختاری موجب نابرابری توسعه انسانی و نارسائی در شاخصه‌های امنیت پایدار شده است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده شایان‌ذکر است راه برون‌رفت از عدم توازن ایجاد شده و حرکت به سمت توسعه و امنیت پایدار اصلاح ساختاریکارکردی در ابعاد مختلف مرتبط با توسعه سکونتگاه‌های انسانی در سطوح کلان و محلی است.

Analysis of Development Situation of the Rural Complexes of Lorestan, with Emphasis on Sustainable Development and Security

Diverse distribution of the population and activity across the country in human settlements, include urban and rural, caused to inequality in the territorial space, Because of external reasons (influencing factors outside of settlements such as incorrect policymaking and unplanned macrolevel planning) and internal (within settlements such as environmentalenvironmental ones); that inequality it is a threat to stability and sustainable security (sometimes strengthening centrifugal and diverging forces, rural migrations to the city, insecurity Food, poverty and unemployment, criminality, alien abuse, etc.) in the territorial space. This is an analyticaldescriptive study and the TOPSIS technique has been used to classify sample Rural Complexes. The indexes that used for classification include three sociocultural, economic and physicalenvironmental dimensions. The Hierarchical Analysis Process (AHP) method was utilized for the weighting of the indexes( by15 experts of the university faculty members). Evaluation of development situation of the Rural Complexes of Lorestan indicated that over the past few decades, internal and external factors have caused to the uneven spatial development; so that in some areas, development forces and consequently developmental structures and functions have been shaped and In some areas, not only have the necessary structures been formed, but in times, the structural failure has been caused to the inequality of human development and inadequacy on the sustainable security indicators. According to the results, it is worth mentioning that the way out of the imbalances and to achieve sustainable development and security, is structuralfunctional reform in various aspects of human settlements development and in the macro and local levels.