بهترین فرمول ضریب شکل برای کاج بروسیا (pinus brutia ten.) در شهرستان خرم‌آباد

ضریب‌ شکل، از مهم‌ترین مولفه‌های تعیین حجم درختان است. مقدار عددی ضریب شکل به عواملی همچون گونۀ درختی، رویشگاه، تراکم توده، سن و برخی عوامل محیطی بستگی دارد و با استفاده از فرمول‌های متنوعی محاسبه می‏شود. در این بررسی، به‌منظور تعیین مناسب‌ترین فرمول ضریب شکل، برای جایگزینی ضریب شکل واقعی، در توده‌های دست‌کاشت کاج بروسیا واقع در شمال شهرستان خرم‌آباد، 30 اصله درخت انتخاب و قطع شد. حجم واقعی هر درخت با استفاده از فرمول‌های حجم استوانه، اسمالیان و مخروط تعیین شد. برای هر درخت، ضریب شکل‌های واقعی (f r )، طبیعی ( f 0/ 1)، مصنوعی (f 1/ 3 ) و هوهنادل ( f h) و ضریب قدکشیدگی محاسبه شد. سه ضریب شکل طبیعی، مصنوعی و هوهنادل با استفاده از آزمون مقایسه‌های جفتی با ضریب شکل واقعی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین ضریب شکل واقعی و سه ضریب شکل دیگر (طبیعی، مصنوعی و هوهنادل) در سطح احتمال 95 درصد تفاوت معنی‏دار وجود دارد و در نتیجه هیچ‌کدام قابلیت جایگزینی ضریب شکل واقعی را ندارند. میانگین ضریب قدکشیدگی تودۀ مذکور 55/1 تعیین شد؛ بنابراین توده در این مرحلۀ رویشی، در وضعیت پایدار قرار دارد. مقایسۀ شکل هندسی 120 قطعۀ اندازه‏گیری‌شده با حجم‏های هندسی رایج نشان داد که 50/8 درصد از قطعات به‌شکل نلوئید، 44/2 درصد به‌شکل پارابلوئید و 5 درصد به‌شکل مخروط بودند..