شناسایی تعارض‌های جنگل و اثر آنها بر منابع جنگلی شهرستان لردگان

تعارض‌های جنگل نشان‌دهنده‌ فرآیند پیچیده‌ای از تعاملات ناسازگار میان ذینفعان جنگل هستند که از ناسازگاری نیازها، اهداف و ارزش‌های آنان نسبت به کنترل، دسترسی، مدیریت، و استفاده از منابع جنگلی ناشی می‌شوند. برای مدیریت تعارض لازم است ابتدا شناخت مناسبی از نوع و میزان آن وجود داشته باشد. براساس نظریه‌های تعارض، جرم و تخلف از قانون، نمایه‌ای برای سنجش میزان تعارض در جامعه است. در پژوهش حاضر تخلف‌های مرتبط با منابع طبیعی در طول 27 سال بررسی و تعارض‌های آشکار در اداره‌ جنگل‌های منطقه‌ سردشت استان چهارمحال و بختیاری شناسایی شد. برای بررسی تعارض‌ها از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. تمامی 1220 پرونده‌ تخلف منطقه‌ سردشت شهرستان لردگان بررسی شد. پنج نوع تعارض آشکار شامل تعارض بر سر درختان و نهال‌ها، حمل غیرقانونی چوب، احداث غیرمجاز کوره‌ زغال، آتش‌سوزی و تصرف اراضی ملی شناسایی شد که به‌طور کلی در دو دسته‌ تعارض‌های بهره‌برداری و حقوقی/مدیریتی قرار می‌گیرند. در نتیجه این منازعه‌ها به‌طور متوسط، به‌ازای هر سال و در هر هکتار 0/04 اصله درخت و 0/47 اصله نهال از دست رفته است. همچنین در مدت 27 سال 344 هکتار از اراضی ملی تصرف شده است. ابهام در حقوق مالکیت، دسترسی و استفاده از منابع طبیعی، کمیابی منابع و فرصت‌های معیشتی محدود از دلایل وقوع تعارض‌های جنگل در منطقه است و چالش‌های اداری و حکمرانی ضعیف جنگل مانع ثبت، گزارش‌دهی و حل تعارضات می‌شود. به‌رسمیت ‌شناختن تعارض‌های جنگل و چاره‌جویی برای مدیریت آنها در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری موجب افزایش اثربخشی اقدامات حفاظتی، مدیریتی و صرفه‌جویی در هزینه‌های مالی و زمانی اقامه‌ دعوای قضایی خواهد شد.

identification of forest conflicts and assessing their effects on the forest resources in lordegan county

forest conflicts, arising from disagreements and conflicting interests among various stakeholders over controlling, managing, and using forest resources, pose significant threats to sustainable forestry. effective conflict management is crucial for achieving forest policy goals and failure to address disputes properly may lead to the reduction of the effectiveness of conservation efforts and deforestation. this research identifies and analyzes open conflicts in the zagros forest of sardasht forest administration in chaharmahal and bakhtiari province, iran, by examining 27 years of natural resource law enforcement data (1996–2023). quantitative content analysis was applied to analyze the data, identifying five primary types of forest conflicts: illegal logging, unauthorized charcoal making, forest fires, and national land encroachment. these were categorized into two broad types: resource extraction conflicts and rights/management disputes. these conflicts have caused substantial losses, with an average of 0.04 trees and 0.47 saplings lost per hectare annually, and 344 hectares of national land encroached upon. the underlying causes of forest disputes include unclear property rights, resource scarcity, poor forest law enforcement, and limited livelihood opportunities. additionally, administrative challenges and poor forest governance hinder conflict recording, reporting, and resolution. recognizing and addressing forest conflicts is essential for the natural resources and watershed management organization to conserve forest resources, reduce the financial and time costs associated with litigation, and promote sustainable forest management.