تاثیر گرد و غبار سیمان بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک توده‌ گبر-رمس در مجاورت کارخانه‌ سیمان (مطالعه‌ موردی: بندر خمیر، هرمزگان)

هدف از این پژوهش، بررسی اثرات انتشار گرد و غبار سیمان بر ویژگی‎های شیمیایی خاک توده‌ گبر-رمس در فواصل مختلف از کارخانه‌ سیمان بود. بدین‌منظور در فصل بهار، سه ترانسکت 2000 متری با فواصل 50 متر از یکدیگر در عرصه پیاده شد و در فواصل 0، 500، 1500 و 2000 متری از کارخانه‌ سیمان در پلات‎هایی با ابعاد 10×10 متر مربعی نمونه‌ خاک از عمق 30-0 سانتی‎متری، از زیر تاج گونه‌ درختی گبر (hayne (forssk.) acacia tortilis) و گونه‌ مرتعی رمس (moq.) iljin)hammada salicornica ) در بندر خمیر واقع در استان هرمزگان برداشت و پس از تجزیه‌ شیمیایی، با استفاده از آنالیز واریانس دوطرفه در سطح 5 درصد آنالیز شدند. بیشترین میزان هدایت الکتریکی در تیمار صفر (6/53 میلی‎موس بر سانتی‎متر) مشاهده شد. درصد کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و گوگرد قابل جذب و ظرفیت تبادل کاتیونی در فاصله‌ صفر با مقادیر به‎ترتیب 0/37 درصد، 0/02 درصد ، 9/63 و 22/45 میلی‎گرم در لیتر و 11/85 سانتی‎مول بار بر کیلوگرم به‎طورمعنی‎داری کمتر از سایر تیمارها بود (0.05>p). مقدار گوگرد و ظرفیت تبادل کاتیونی، در گونه‌ گبر (22/94میلی‌گرم در لیتر و 13/42سانتی‎مول بار بر کیلوگرم) و در گونه‌ رمس (23/65میلی‌گرم در لیتر و 11/71سانتی‎مول بار بر کیلوگرم) بود. اثرات متقابل فاصله × گونه نشان داد مقادیر کربن آلی و نیتروژن در فواصل مختلف برای هر گونه متفاوت است، به‌طوری‌که در فواصل طولانی‎تر، گونه‌ها کربن آلی و نیتروژن بیشتری نسبت به فاصله‎های نزدیک‎تر دارند (0.05>p).

the impact of cement dust on some chemical properties of acacia tortilis-hammada salicornica soil stands near a cement factory (case study: bandar-e- khamir, hormozgan)

the aim of this research was to examine the effects of cement dust emissions on the chemical properties of soil in acacia tortilis-hammada salicornica stands located 0 to 2-kilometers away from a cement factory. to this end, during the plant growing season, three 2000-meter transects with 50-meter intervals were established, and soil samples were collected at distances of 0, 500, 1500, and 2000 meters from the cement factory. the samples, taken from a depth of 0-30 cm (in plots measuring 10×10 m²) under the canopy of the tree species acacia tortilis (forssk.) hayne and the rangeland species hammada salicornica (moq.) iljin in bandar-e-khamir, hormozgan province, were transported to the laboratory for chemical analysis and analyzed using two-way anova at the 95% confidence level. the highest electrical conductivity was observed at the zero-distance treatment (6.53 ms/cm). the percentages of organic carbon, total nitrogen, available phosphorus, available sulfur, and cation exchange capacity at the zero distance, with values of 0.37%, 0.02%, 9.63 mg/l, 22.45 mg/l, and 11.85 cmolc/kg, were significantly lower than those at other distances (p<0.05). the sulfur content and cation exchange capacity were 22.94 mg/l and 13.42 cmolc/kg for a. tortilis, and 23.65 mg/l and 11.71 cmolc/kg for h. salicornica (p<0.05). the distance × species interaction showed that organic carbon and nitrogen varied at different distances for each species, such that at greater distances, the species had higher levels of organic carbon and nitrogen compared to locations closer to the cement factory (p<0.05).