اصلاح ویژگی‌های ساختاری توده‌های شاخه‌زاد بلوط ایرانی (quercus brantii lindl.) با استفاده از عملیات پرورشی تنک‌کردن در جنگل‌های استان لرستان

در اغلب نقاط زاگرس، ساختار توده‌های شاخه‌زاد بلوط به‌دلیل عدم وجود تنوع در نیم‌رخ افقی و عمودی بسیار شکننده و ناپایدار است. هدف پژوهش پیش‌رو، ارزیابی اثرگذاری عملیات پرورشی بر شاخص‌های ساختاری توده‌های شاخه‌زاد بلوط ایرانی (quercus brantii lindl.) در جنگل‌های چگنی شهرستان خرم‌آباد پس از 3 سال بود. پژوهش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با چهار تیمار تنک‌کردن سبک، متوسط، سنگین که به‌ترتیب 10، 20 و 30 درصد از رویه زمینی در ارتفاع نیم‌‌متری جست‌گروه‌ها تنک شدند و تیمار چهارم به‌عنوان شاهد انجام شد. اندازه‌گیری متغیرهای کمی (قطر در ارتفاع نیم‌متری جست‌ها و ارتفاع غالب جست‌گروه) در انتهای فصل رویش سال اول پیش از اجرای عملیات تنک‌کردن انجام شد و در سال آخر تکرار شد تا مقادیر رویش محاسبه شود. برای بررسی تاثیر عملیات پرورشی بر شاخص‌های چیرگی و اختلاف ابعاد توده‌های مورد مطالعه، جست غالب و سه جست همسایه آن در هر جست‌گروه به‌تفکیک در تیمارهای مختلف انتخاب و متغیرهای کمی ارتفاع و قطر در ارتفاع نیم‌متری جست‌های غالب و همسایه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که در اثر عملیات پرورشی، شاخص‌های چیرگی و اختلاف ابعاد (ارتفاع و قطر) جست‌ها در تیمار سنگین به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارها بود. مطالعه تاثیرپذیری سایر متغیرهای توده می‌تواند به شناسایی تیمار تنک‌کردن بهینه کمک کند. همچنین، این پژوهش به اهمیت مشخصه‌های ساختاری به‌عنوان ابزاری مناسب برای مدیریت توده‌‌های شاخه‌زاد بلوط در راستای کمک به پایداری آنها تاکید دارد.

Modification of structural characteristics of coppice stands of Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) using tending operations in the forests of Lorestan Province

In most parts of the Zagros, the structure of coppice oak stands is very fragile and unstable due to the lack of diversity in the horizontal and vertical profile. The aim of this study was to evaluate the effect of tending operations on the structural characteristics of Brant`s oak in Chegeni forests of Khorramabad, Lorestan province after 3 years. The study was conducted in a randomized complete block design with three replications with four treatments of light, medium and heavy thinning, which were thinned by 10, 20 and 30% of the basal area of the sproutclumps, respectively, and the fourth treatment as a control. Measurements of quantitative variables were done. To investigate the effect of tending operations on dominance and dimension differentiation indices in the studied stands, the dominant and three neighboring sprouts in each sproutclump were selected separately in different treatments and the quantitative characteristics of height and diameter of dominant and neighboring sprouts were measured. The results showed that due to tending operations, dominance and dimensional differences (collar height and diameter) indices of sprouts in heavy treatment were significantly higher than other treatments. Based on this, it can be concluded that heavy thinning treatment has been able to help improve the structure of the studied stands. Studying the effectiveness of other structural variables can help to identify the optimal thinning treatment. Also, this study emphasizes the importance of structural characteristics as a suitable tool for the management of oak coppice stands in order to help their sustainability.