تجمع فلزات سنگین در اندام‌های مختلف درختان کاج تهران و سرو نقره‌ای در محدوده کارخانه ذوب‌آهن اصفهان

با توجه به اهمیت پایش و کنترل غلظت عناصر سمّی در محدوده صنایع بزرگ، پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین در کالبد گونه های جنگلکاری شده در اطراف کارخانه ذوب آهن اصفهان به انجام رسید. بدین منظور تعداد پنج نمونه گیاهی از ریشه، برگ و تنه درختان هر یک از گونه های کاج تهران (pinus eldarica medw.) و سرو نقره ای (cupressus arizonica green var. arizonica) در دو فاصله 500 و 1000 متری از منبع آلودگی جمع آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. سپس با عصاره گیری از نمونه های برداشت شده، غلظت فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آهن، منگنز، روی، مس، نیکل و کروم موجود در عصاره آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. مقایسه غلظت فلزات سنگین در اندام های مختلف گونه های مورد مطالعه و بررسی اثر فاصله از منبع آلودگی بر غلظت این عناصر با آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون دانکن و مقایسه غلظت فلزات سنگین بین دو گونه با آزمون t مستقل انجام شد. نتایج پژوهش نشان دهنده غلظت بیشتر عناصر سنگین در ریشه گیاهان مورد بررسی نسبت به تنه و برگ بود. همچنین، غلظت فلزات جذب شده توسط کاج تهران به شکل معنی داری از گونه سرو نقره ای بیشتر بود. غلظت عناصر مورد بررسی در گونه کاج تهران در فاصله 1000 متری از منبع آلودگی از فاصله 500 متری بیشتر به دست آمد در حالی که اختلاف معنی داری از نظر غلظت فلزات در اندام های سرو نقره ای در فواصل مذکور مشاهده نشد. نتایج مطالعه حاضرنشان دهنده پتانسیل بالاتر گونه کاج تهران در امر جذب فلزات سنگین در مناطق صنعتی است.

Accumulation of heavy metals in various organs of Pinus eldarica medw and Cupressus arizonica green var. arizonica trees in Isfahan steel company area

Due to the high importance of monitoring and controlling the concentration of toxic elements in large industries, the present study was conducted to investigate the concentration of heavy metals in various organs of main forested species in the Isfahan steel company. For this purpose, 10 plant samples from the roots, leaves, and trunks of p < /em>inus eldarica Medw and Cupressus arizonica Green var. arizonica trees were collected at two distances of 500 and 1000 meters from the source of pollution and transferred to the laboratory. The concentrations of heavy metals such as cadmium, lead, iron, manganese, zinc, copper, nickel, and chromium were measured in their extracts using the atomic absorption device. Comparison of the mean concentrations of heavy metals and the effect of distance from the source of pollution on the concentrations of heavy metals in different organs of the studied species were studied using analysis of variance; comparison of means was done with Duncan’s test and comparison of concentrations of heavy metals in two species was analyzed with independent sample ttest. The results showed a higher concentration of the heavy elements in the roots of the studied plants than in the trunk and leaves. Also, the concentration of absorbed metals by p < /em>inus eldarica was significantly higher than Cupressus arizonica. Finally, the concentration of the studied elements in the organ’s body of p < /em>inus eldarica species at a distance of 1000 meters from the source of pollution was more than 500 meters, while there was no significant difference in the concentration of metals in Cupressus arizonica organs at these distances. The results of the present study clearly confirm the high potential of p < /em>inus eldarica species in the absorption of heavy metals in industrial areas.