تهیه و ارزیابی نقشه‌های تبخیر و تعرق براساس داده‌های ماهوارۀ لندست 8 و مدل sebal در جنگل‌های هیرکانی (مطالعۀ موردی: جنگل‌های پل‌سفید و کیاسر)

برآورد دقیق تبخیر و تعرق واقعی می‌تواند در برنامه‌ریزی مدیریت جنگل‌های هیرکانی که اهمیت زیادی در کاهش شدت تغییرات اقلیمی و همچنین تامین منابع آبی شمال ایران دارد، کمک‌کننده باشد. روش‌های مستقیم اندازه‌گیری تبخیر و تعرق به محدودیت‌هایی دچار است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به نقطه‌ای بودن اندازه‌گیری‌ها اشاره کرد. در مقابل، برخی روش‌های سنجش از دور ایجاد شده‌اند که حتی می‌توانند سبب دستیابی به نقشه‌های تبخیر و تعرق شوند، البته باید قبل از به‌کارگیری این نقشه‌ها، صحت و درستی این روش‌ها ارزیابی شود. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی نقشه‌های تبخیر و تعرق واقعی لحظه‌ای (etinst) و روزانه (et24) برآوردشده از تصاویر ماهوارۀ لندست 8 و مدل sebal در جنگل‌های هیرکانی است. برای این منظور، تصاویر ماهوارۀ لندست 8 در تاریخ‌های 1393/05/04و 1395/03/08 برای 200‌هزار هکتار از جنگل‌های هیرکانی در محدودۀ شهرستان‌های پل‌سفید و کیاسر تهیه شد. پس از پردازش و محاسبات، شارگرمای نهان از تصاویر برآورد و برپایۀ شار گرمای نهان، نقشه‌هایetinstوet24تهیه شد. برای ارزیابی این نقشه‌ها، مقدار زمینیetinstوet24با استفاده از داده‌های هواشناسی ایستگاه‌های پل‌سفید و کیاسر و روش پنمن-مانتیث-فائو محاسبه شد. متوسط etinstو et24برآوردشده با استفاده از تصاویر و روش سبال به‌ترتیب در ایستگاه پل‌سفید 0.53 و 5.39 و در ایستگاه کیاسر 0.48 و 4.98 و متوسط محاسبه‌شدۀ این دو پارامتر در دو تاریخ یادشده به‌ترتیب در ایستگاه پل‌سفید 0.60 و 6.16 و در ایستگاه کیاسر 0.55 و 5.82 است. مقایسۀ مقادیر برآوردشده با روش پنمن-مانتیث فائو نشان داد که میانگین اختلاف مطلق برآوردشده برایetinstوet24به‌ترتیب 0.068 و 0.809 و میانگین درصد اختلاف نسبی برای این دو پارامتر به‌ترتیب 11.99 و 13.56 درصد است که در مجموع توانایی زیاد رویکرد استفاده‌شده در تهیۀ نقشه‌های تبخیر و تعرق و امکان استفادۀ کاربردی از این نقشه‌ها را نشان می‌دهد.

Preparation and estimating of evapotranspiration maps based on Landsat 8 satellite data and SEBAL model in Hyrcanian forests (Case study: PolSefid and Kiasar forests)

Hyrcanian forests play an important role in absorbing carbon dioxide and reducing the severity of climate change and global warming. The accurate estimation of actual evapotranspiration can help to plan for conservation and management of these forests and their water resources. Direct measurement methods for evapotranspiration have limitations, one of the most important of them is the pointed measurements. Methods for distance measuring have been developed to address these constraints. The purpose of this study was to prepare and estimate actual instantaneous () and daily () evapotranspiration maps from Landsat 8 satellite imagery and SEBAL model in Hyrcanian forests. For this purpose, Landsat 8 satellite images were prepared in two different dates, i.e. 2014/7/26 and 2016/5/28 in 200 thousand hectares of Hyrcanian forests in the cities of PolSefid and Kiasar, and after processing and calculations, latent heat flux was estimated from images and from that basis,  and  maps were prepared. To evaluate these maps,  and land values were calculated using weather data of PolSefid and Kiasar stations and the FAO Penman Monteith method. The estimated  and  means at the PolSefid station were 0.53 and 5.39 and at Kiasar station, 0.48 and 4.98 respectively. The calculated mean of these two parameters, respectively, were 0.60 and 6.16, at the Polsefid station and 0.55 and 5.82, at the Kiasar station. The results showed that the percentage of estimated relative differences for  and is 0.068 and 0.809 respectively, and mean percentage of estimated relative differences for  and is 11.99% and 13.56%, respectively, which in total shows the high ability of the used approach for evapotranspiration maps.