ارتباط متغیرهای محیطی با حضور قارچ‌های اکتومیکوریز درختان راش در جنگل‌های سنگده مازندران

قارچ‌های اکتومیکوریز تاثیر مهمی در سلامت و پایداری جنگل و حفظ درختان در مقابل بیمارگرها در اکوسیستم جنگل دارند. این پژوهش به‌منظور رسته‌بندی رویشگاه راش با عوامل محیطی و قارچ‌های اکتومیکوریز در راشستان‌های جنگل سنگده مازندران انجام گرفت. 45 قطعه نمونۀ 1000 متر مربعی به روش تصادفی در سه طبقۀ ارتفاعی 300 متری یعنی محدودۀ ارتفاعی 1200 تا 2100 متری از سطح دریا پیاده شد و عوامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت دامنه، قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، درجۀ تاج‌پوشش، نوع لاشبرگ، عمق لاشبرگ، اسیدیتۀ خاک، هدایت الکتریکی، فسفر، کربن، نیتروژن و پتاسیم بررسی شدند. در محل مورد نظر، همزمان با برداشت ریشه، یک نمونه خاک در کنار همان محل به عمق 10 سانتی‌متر برای بررسی ویژگی‌های شیمیایی خاک برداشت شد. نتایج همبستگی متغیرها با مولفه‌ها مشخص شد. بر این اساس، قارچ‌های اکتومیکوریز با مولفۀ اصلی اول شامل ارتفاع از سطح دریا، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، کربن، هدایت الکتریکی و ارتفاع درخت همبستگی مثبت و با مولفۀ اصلی دوم شامل متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، تاج‌پوشش، عمق لاشبرگ، نیتروژن، کربن همبستگی مثبت و معنی‌داری (1 درصد) داشتند. نتایج آنالیز مولفه‌های اصلی نشان داد که طبقۀ اول ارتفاعی (1800 تا 2100 متر) با ارتفاع از سطح دریا، اسیدیتۀ خاک، عمق لاشبرگ، فسفر و پتاسیم، طبقۀ دوم ارتفاعی (1500 تا 1800 متر) با درصد تاج‌پوشش جنگل، عمق لاشبرگ، نیتروژن و کربن همبستگی و طبقۀ سوم ارتفاعی (1200 تا 1500 متر) با ارتفاع درخت و هدایت الکتریکی همبستگی مثبتی داشته است. همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که قارچ‌های tomentella sp.، cortinarius sp. وrussula delica  همبستگی معنی‌داری با متغیرهای محیطی داشتند. بنابراین اعمال شیوه‌های مدیریت جنگل بر آشیان اکولوژیک برخی قارچ‌ها که به عوامل محیطی وابسته‌اند اثرگذار است و در نتیجه سلامت اکوسیستم جنگل تغییر می‌کند.

Relationship between environmental variables and ectomycorrhizal fungi of beech trees in Sangdeh forests, Mazandaran province

Beech trees is one of the most important species of Hyrcanian forests that plays an important role in the process of forest ecosystem succession and the ectomycorrhizal fungi play an important role in forest health and sustainability and protecting trees against pathogens in forest ecosystems. This study was conducted to classify beech habitat with environmental factors and ectomycorrhizal fungi in Sangedeh forest. A total of 45 sample plots of 1000 square meters were randomly assigned to three 300 m altitude classes, namely altitude range of 1200 to 2100 m above sea level and elevation factors (m), slope, slope direction, breast diameter, tree height, Degree of canopy cover, litter type, litter depth, stand type, soil acidity, electrical conductivity, phosphorus, carbon, nitrogen, potassium were investigated. The results of correlation of variables with components were determined and ectomycorrhizal fungi with first principal component included variables such as altitude, nitrogen, potassium, phosphorus, carbon, electrical conductivity and tree height and the second principal component of altitude variables, canopy cover, depth Litter, nitrogen, carbon and stand type had a significant positive correlation (1%). Principal component analysis results showed that first floor height (1800 to 2100 m) with sea level elevation, soil acidity, litter depth, phosphorus and potassium, second floor height (1500 to 1800 m) with forest cover canopy percentage, litter depth There was a positive correlation between mass type, nitrogen and carbon and height of third class (1200 to 1500 m) with stand type, tree height and electrical conductivity.