تعیین توان اکولوژیک کاربری‌ها بر پایه واحدهای عکس‌العمل هیدرولوژیکی و ارزیابی آسیب‌پذیری جهت بهره‌برداری پایدار حوزه آبخیز جنگلی (مطالعه موردی: حوزۀ‌ آبخیز ذیلکی‌رود گیلان)

این پژوهش با هدف ارائه مدل توان اکولوژیکی ویژه چند عامله بر پایه عوامل اکولوژیک واحد‌های عکس‌العمل هیدرولوژیکی جهت تعیین توان اکولوژیک کاربری‌های مختلف در حوزه آبخیز جنگلداری 23 ذیلکی‌رود گیلان انجام شد. ابتدا با arcswat تعداد 608 واحد عکس‌العمل هیدرولوژیکی در قالب 39197 پلی گون مستقل از هم در حوزه ذیلکی‌رود بدست آمد. سپس با سنجش واحد‌های عکس‌العمل هیدرولوژیکی با مدل‌های ویژه توان اکولوژیک، بازدهی زمین‌های حوزه از نظر تولید، آسیب‌پذیری کیفی و نیازمندی‌های مدیریت سنجش شد. در گام بعدی آسیب‌پذیری نهایی واحد‌های عکس‌العمل هیدرولوژیکی در مقابل تخریب ناشی از بهره‌برداری با شاخص‌های هیدرولوژیکی سنجش شد. برای ارزیابی شاخص‌های هیدرولوژیکی، با اجرای مدل swat و واسنجی و تحلیل حساسیت، پارامترهای موثر در شبیه‌سازی رواناب و رسوب را بدست آورده و در هر واحد عکس‌العمل هیدرولوژیکی مقدار کمی شاخص‌های هیدرولوژیکی برآورد شد و واحد‌های عکس‌العمل هیدرولوژیکی دارای توان تولید و بهره‌برداری خارج از حد مجاز شاخص، به کاربری‌ حفاظتی و حمایتی تغییر یافتند. به‌طوری‌که کاربری‌های توان 1 جنگلداری و توان 1 اکوتوریسم متمرکز بدون تغییر مساحت، کاربری‌های توان 2، 3 و 4 جنگلداری و توان 2 اکوتوریسم متمرکز کاهش سطح پیدا کردند و کاربری کارکرد حفاظتی و حمایتی با مساحت 14083 هکتار افزایش سطح داشتند. از آنجا که فاکتورهای شیب، خاک و کاربری ‌اراضی بیشترین تنوع را در سطح منطقه داشتند و بیشترین محدودیت را سبب می‌شوند، بنابراین استفاده از واحد‌های عکس‌العمل هیدرولوژیکی برای طبقه‌بندی توان اکولوژیک کاربری‌ها و شبیه سازی پارامترهای مدیریتی، امکان ارزیابی آسیب‌پذیری کاربری را بصورت کمی فراهم کرده و ابزار مناسبی برای ارزیابی توان سرزمین است.