اثربخشی فرزندپروری مثبت و ذهن‌آگاهی بر رابطه مادر-فرزند سالم و رابطه همشیران در خانواده‌های دارای کودک دچار کاستی توجه/فزون‌کنشی

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان تاثیر آموزش فرزندپروری مثبت در مقایسه با ذهن‌آگاهی بر رابطه مادرفرزند سالم و رابطه همشیران در خانواده‌های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون‌کنشی بود. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری و جامعه آماری شامل 68 مادر دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/فزون‌کنشی مراجعه کننده به مراکز مشاوره طراوت، رایان و مهرآوران در شهر اهواز از مهر 1393 تا تیر 1394 بود. 51 مادر بر اساس ملاک‌های پژوهش انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش 8 جلسه 120 دقیقه‌ای، آموزش مهارت‌های فرزندپروری ساندرز 1999 و ذهن‌آگاهی چاسکالون 2011 را دریافت و هر سه گروه قبل و پایان آموزش و در مرحله پیگیری مقیاس رابطه والدفرزند پیانتا، 1994 و پرسشنامه رابطه همشیران فرمن و برمستر، 1985 را تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد دو مداخله فرزندپروری (87/31=f،008/0=p) و ذهن‌آگاهی (87/15=f،04/0=p) بر کیفیت رابطه مادرفرزند اثر دارند، اما تاثیر برنامه فرزندپروری مثبت بیش‌تر (16=f، 011/0=p) و از نظر تاثیر بر رابطه بین همشیران نیز، تنها مداخله فرزندپروری مثبت موثر است (07/20=f، 002/0=p)؛ و این تاثیرها در مرحله پیگیری هم‌چنان پایدار مانده است. نتیجه‌گیری: از آنجا که مداخله خانواده محور فرزندپروری مثبت، سیستم خانواده و تعاملات موجود در آن را به‌شیوه‌ای مستقیم در کانون توجه قرار می‌دهد، می توان آن را نسبت به مداخله فرد محور ذهن‌آگاهی روش موثرتری برای ارتقای ارتباط‌های آسیب‌دیده در خانواده‌های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون‌کنشی به شمار آ ورد.