رابطه خلاقیت و ناراستگویی با میانجی گری توانایی توجیه رفتار غیر اخلاقی: بررسی جنبه منفی خلاقیت

هدف: هدف پژوهش حاضر اثبات جنبه نامطلوب و مضرّ خلاقیت با این مفروضه بود که افراد خلاق این توانایی را دارند که رفتارهای غیراخلاقی خود را توجیه پیدا کنند، بنابراین بیشتر می توانند خود را متقاعد سارند که مرتکب رفتارهای غیراخلاقی شوند. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه پیام نور قم به تعداد 8100 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای 165 دانشجوی مرد انتخاب شدند و به دو شکل در یک دوراهی اخلاقی برای انتخاب بین نفع شخصی و خودپنداره اخلاقی قرار گرفتند به گونه ای که توجیه رفتار غیراخلاقی «ناراستگویی» در گروه توجیه پذیر آسان و در گروه توجیه ناپذیر دشوار بود. ابزار پژوهش آزمون خلاقیت عابدی (1372) و آزمون ریون پیشرفته بود و تحلیل داده ها با رگرسیون تعدیل شونده انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد خلاقیت حتّی پس از کنترل آماری هوش، ناراستگویی را می تواند پیش بینی کند، و این پیش بینی در گروه توجیه ناپذیر بسیار قوی تر از گروه توجیه پذیر است. نتیجه گیری: خلاقیت دارای جنبه های منفی و مضر نیز هست که باید به آن ها نیز توجه و با برنامه ریزی و آموزش به سمت مثبت سوق داده شود.