ویژگی‌های روان‌سنجی فرم فارسی مقیاس ادراک موانع تحصیلی و مسیر شغلی

هدف: این پژوهش به منظور تدوین فرم فارسی مقیاس ادراک موانع تحصیلی و مسیر شغلی، ویژگی‌های روانسنجی این ابزار شامل ساختار عاملی، روایی و اعتبار را در دانشجویان بررسی نمود. روش: نمونه‌ای متشکل از 453 دانشجوی کارشناسی دانشگاه اصفهان (287 دختر، 166 پسر)، به صورت تصادفی به دو گروه جداگانه (n1=227،n2=226 ) تقسیم شد و ساختار عاملی از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و سپس تحلیل عاملی تاییدی بررسی گردید. برای برآورد روایی واگرای این ابزار، از پرسشنامه شایستگی‌های مسیر شغلی استفاده شد. همچنین، اعتبار این مقیاس بر اساس همسانی درونی و ثبات سنجیده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی حاکی از استخراج سه عامل موانع مسیر شغلی، تحصیلی و محیطی بود. همچنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که ساختار تک عاملی مرتبه دوم نسبت به سه عاملی مرتبط مرتبه اول در نمونه دانشجویان ایرانی از برازش بهتری برخوردار است. بر اساس تحلیل تغییرناپذیری، بین دانشجویان دختر و پسر از نظر بارهای عاملی، کوواریانس‌ها و خطاهای باقیمانده تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج همبستگی این مقیاس با شایستگی‌های مسیر شغلی از روایی واگرا حمایت کرد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 0.93 و برای زیرمقیاس‌های موانع مسیر شغلی 0.90، تحصیلی 0.90و محیطی 0.88 برآورد شد. نتیجه‌گیری: مقیاس ادراک موانع تحصیلی و مسیر شغلی ابزاری مناسب و کارآمد برای اهداف تحقیقاتی در زمینه راهنمایی و مشاوره مسیر شغلی است و ویژگی‌های روان‌سنجی قابل قبولی دارد.

psychometric properties of the persian version of the perception of educational and career-related barriers scale

aim: this study aimed to develop a persian version of the perception of educational and career-related barriers scale and examine its psychometric properties, including factor structure, validity, and reliability among students. method: a sample of 453 undergraduate students from the university of isfahan (287 females, 166 males) was randomly divided into two groups (n1 = 227, n2 = 226). the factor structure was examined through exploratory factor analysis (efa) and confirmatory factor analysis (cfa). to assess divergent validity, the career path competencies questionnaire was utilized. reliability was evaluated based on internal consistency and stability. results: efa identified three factors—career barriers, academic barriers, and environmental barriers. cfa indicated that a single second-order factor structure provided a better fit compared to the three first-order factors in the iranian student sample. invariance analysis showed no significant differences between male and female students concerning factor loadings, covariances, and residuals, supporting the model’s measurement invariance across gender. the correlation with the career path competencies questionnaire supported divergent validity. the cronbach’s alpha coefficients were 0.93 for the entire scale and 0.90, 0.90, and 0.88 for the subscales of career barriers, academic barriers, and environmental barriers, respectively. conclusion: the persian version of the perception of educational and career-related barriers scale is a valid and reliable tool for research in career guidance and counseling, demonstrating acceptable psychometric properties.