مقایسه اثربخشی روش طرحواره‌های هیجانی با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی زنان

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی روش طرحواره‌های هیجانی در مقایسه با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش، یک گروه گواه، طرح پیش آزمون، پس‌ آزمون و پیگیری 2 ماهه و جامعه آماری شامل 53 زن متاهل مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره آموزش‌ و پرورش منطقه 6 تهران در سال 1397 بود که از این جامعه 45 زن واجد شرایط به شیوه هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در سه گروه در هر گروه 15 زن کاربندی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (1996) و برنامه طرحواره هیجانی لیهی (2016) و برنامه تمایزیافتگی خود کر و بوون (2004) بود که هر یک از برنامه‌ها در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای گروهی هفته‌ای یک‌بار به گروه‌ آزمایش 1 و 2 ارائه و داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تاثیر مداخله طرحواره هیجانی و مداخله تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی (7.71 =f، 0.01 =p)، (11.55 =f، 0.002 =p)، خستگی جسمی (21.34 =f، 0.001 =p)، (15.86 =f، 0.001 =p)، از پا افتادگی عاطفی (6.60 =f، 0.016 =p)، (13.76 =f، 0.001 =p) و از پا افتادگی روانی (8.73 =f، 0.01 =p)، (14.61 =f، 0.001 =p) موثر هستند و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد که تفاوت میزان اثربخشی دو روش بر متغیرهای پژوهش در گروه آزمایش 1 و 2 معنادار نیست. نتیجه‌گیری: از آنجا که هر دو مداخله منجر به آگاهی زنان متاهل از احساسات خود و ایجاد روابط صمیمانه و نزدیک با همسران‌شان و در نتیجه سازگاری آن‌ها می شود؛ بنابراین مداخله های موثری برای درمان دلزدگی زناشویی محسوب می شوند.

Comparison of the effectiveness of Emotional SchemaTherapy with Self-Differentiation Method onmarital burnout in women

Aim: This study was conducted aimed at comparing the effectiveness of Emotional Schemas Therapy (EST) and SelfDifferentiation Method on marital burnout. Method: Method was a quasiexperimental study with two experimental groups, 1 control group, pretest posttest design and 2month followup. The statistical population consisted of 53 married women referring to Counseling Center of Department of Education, Region 6 of Tehran in 2018 from which 45 qualified women were selected by purposeful sampling method and assigned randomly to three groups, with each group consisting of 15 women. Data collection tools were the Pains marital Burnout Measure (1996), Leahy Emotional Schema Scale (2016), and Bowen’s Differentiation of Self Scale (Kerr Bowen, 2004). Each program was presented to the experimental groups in eight 90minute sessions once a week and the data were analyzed using a mixed ANOVA with repeated measure. Results: According to the results, the effects of Emotional Schemas Therapy and SelfDifferentiation Method on marital burnout were (F= 7.71, P= 0.01), (F= 11.55, P= 0.002), on physical exhaustion were (F= 21.34, P= 0.001), (F= 15.86, P= 0.001), on emotional exhaustion were (F= 6.60, P= 0.016), (F= 13.76, P= 0.001) and on mental exhaustion were (F= 8.73, P= 0.01), (F= 14.61, P= 0.001) respectively, and the effects remained stable in the followup phase. The results of Tukey’s posthoc test indicated that there was no significant difference between the two experimental groups. Conclusion: Emotional Schemas Therapy and SelfDifferentiation Method can help couples to become aware of these feelings and adaptable, and their use can be effective in building close and intimate relationships between couples.