پیش‌ بینی طرحواره معیارهای سرسختانه/عیب‌جویی افراطی بر اساس باورهای غیرمنطقی والدین و الگوهای ارتباطی والد- فرزند

هدف: هدف پژوهش تعیین طرحواره معیارهای سرسختانه/عیب‌جویی افراطی بر اساس باورهای غیرمنطقی والدین و الگوهای ارتباطی والد-فرزند در دختران نوجوان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم و والدین آن‌ها در شهر تهران در سال 1395 به تعداد 49421 نفر بود. از میان آن‌ها به روش نمونه ‌برداری در دسترس بر اساس فرمول پیشنهادی ون وورهیس و مورگان (2007) و با در نظر گرفتن احتمال ریزش نمونه 290 نفر از دبیرستان دخترانه شهید دستغیب از منطقه سیزده، دبیرستان دخترانه آیین اسلام از منطقه پانزده و هنرستان دخترانه آزادگان از منطقه یک انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه الگوهای ارتباطی والد-فرزند باقری (1392) و نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ 1988 بود که توسط دانش‌آموزان و پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز (1968) بود که توسط هر دو والد تکمیل شد. پس از حذف 63 پرسشنامه مخدوش و 8 داده پرت، داده‌های گرد‌آوری ‌شده با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیری سلسله مراتبی تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که از بین مولفه‌های الگوی ارتباطی پدر-فرزند متغیرهای رسمیت (β=0/171)، ارزش مشروط (0.151 =β)، و درهم تنیدگی (0/312 =β)، و از بین مولفه‌های الگوی ارتباطی مادر-فرزند متغیرهای انعطاف ‌ناپذیری (180.1 =β)، محدودیت (0/155 =β)، و باورهای غیرمنطقی مادر (0/196 =β)، به‌صورت مثبت طرحواره ناسازگار عیب‌جویی افراطی/معیارهای سرسختانه را در دختران نوجوان پیش بینی می‌کند (0.001=p). نتیجه‌گیری: لازم است که با آموزش والدین و ایجاد شناخت در آن‌ها در مورد عواملی که طرحواره ناسازگار عیب‌جویی افراطی/معیارهای سرسختانه را در نوجوانان شکل‌ می دهند؛ مانع از بروز آسیب‌هایی ناشی از الگوهای ارتباطی ناسازگار والدین و باورهای غیرمنطقی آن‌ها در بسیاری از حوزه‌های زندگی نوجوانان شد.