رابطه دانش فراشناخت و بهزیستی مدرسه: نقش واسطه‌ای هیجان‌های تحصیلی

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای هیجان های تحصیلی در رابطه بین دانش فراشناخت و بهزیستی مدرسه در قالب یک الگوی علّی بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهرستان لردگان در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 3008 نفر بود. با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای تعداد 456 نفر انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های آگاهی‌های فراشناختی شرا و دنیسون (1994)، مقیاس شرم و گناه تامپسون، شارپ و الکساندر (2008)، خرده مقیاس امید پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی پکران، گوتز و پری (2005) و مقیاس بهزیستی مدرسه کاپلان و ماهر (1999) پاسخ دادند. پس از حذف 18 پرسشنامه مخدوش و 24 داده‌ پرت، اطلاعات 414 آزمودنی با روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار آموس آزمون شد. یافته‌ها: تحلیل داده‌ها نشان دهنده اثر مستقیم دانش فراشناخت بر بهزیستی مدرسه (β=0.19,p=0.001)، اثر مستقیم هیجان گناه بر بهزیستی مدرسه (β=0.21, p= 0.001) و نیز نتایج بوت ‌استراپ حاکی از نقش واسطه‌ای هیجان های تحصیلی در رابطه بین دانش فراشناخت و بهزیستی مدرسه بود (β= 0.51, p= 0.001)؛ به‌ این شکل ‌که دانش فراشناخت از طریق افزایش هیجان گناه و امید و کاهش هیجان شرم منجر به افزایش بهزیستی مدرسه شده بود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، پیشنهاد می‌شود دانش فراشناخت به دانش‌آموزان آموزش داده شود تا آن ها با افزایش هیجان‌های امید و گناه و کاهش هیجان شرم بتوانند بهزیستی مدرسه را در خود ارتقاء دهند.