تاثیر بازدارندگی عصاره های گیاه آقطی (sambucus ebulus) بر رشد قارچ macrophomina phaseolina و استخراج مواد موثره آن ها

قارچ macrophomina phaseolina عامل بیماری پوسیدگی ذغالی سویا می باشد. این بیماری یکی از مهم ترین بیماری های سویا در شمال کشور است. این پاتوژن دامنه میزبانی وسیعی دارد و بیش از 500 گونه گیاهی از 75 خانواده از جمله خانواده پروانه آسا را مورد حمله قرار می دهد. با توجه به اثر قارچ کشی عصاره ی گیاه آقطی (sambucus ebulus)، در این بررسی عصاره های آبی و الکلی آن استخراج و اثر غلظت های 10، 20 و 30 درصد آنها در کنترل قارچ m. phaseolina در شرایط آزمایشگاه مطالعه گردید. در این تحقیق، اثر ضدقارچی عصاره آبی مشاهده نشد اما غلظت های 10، 20 و 30 درصد عصاره الکلی این گیاه به ترتیب با 25/39 ، 67 و 100 درصد، اثرات بازدارندگی خوبی (نسبت به شاهد) بر رشد میسلیوم قارچm. phaseolina نشان دادند. همچنین در غلظت 20 و 30 درصد عصاره الکلی، تشکیل اسکلروت مشاهده نشد و در غلظت 10 درصد نیز میزان تشکیل اسکلروت کاهش یافت. به منظور شناسایی ترکیب های شیمیایی موجود در عصاره الکلی از دستگاهgc/ms استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصله، 27 ترکیب شیمیایی، شناسایی شدند که اجزاء اصلی شامل فتالات ها (3/54%)، اسیدهای چرب و مشتقات آن (61/26%)، ترپنوئیدها (65/2%)، دی ترپن های الکلی (09/2%)، مشتقات فنلی (58/1%)، فیتواسترول ها (38/3%) و سیکلوآلکان ها (38/0%) بودند. با توجه به اثرات ضدقارچی این ترکیبات، پتانیسل بالای ضد قارچی عصاره الکلی قابل توجیه می باشد. این تحقیق اولین بار است که در ایران انجام می شود.