بررسی تاثیر سه گونه گیاه دارویی خانواده نعناع بر بیماریزایی و خسارت نماتد ریشه‌گرهی meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگی

نماتدهای ریشه گرهی (meloidogyne spp) از جمله عوامل بیماریزای بسیار مهمی هستند که خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌سازند. روش‌های متعددی (تناوب زراعی، ارقام مقاوم و ترکیبات شیمیایی) برای کنترل آنها به کار گرفته شده است. هزینه بالا و مشکلات زیست‌محیطی (ترکیبات شیمیایی)، توجه محققان را به استفاده از روش های غیر‌شیمیایی همچون استفاده از گیاهان و فرآورده های گیاهی برای مدیریت این نماتدها معطوف کرده است. جهت بررسی تاثیر حضور تعدادی از گیاهان خانواده نعناع روی نماتد ریشه‌گرهی، از سه گیاه دارویی آویشن باغی (thymus vulgaris)، مرزه (saturea hortensis) و زوفا (hyssopus officinalis) استفاده شد. این آزمایش در گلخانه ای بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار با کشت تنها و مخلوط گوجه‌فرنگی با گیاهان دارویی زوفا، آویشن و مرزه، در حضور و بدون حضور نماتد انجام شد. ارزیابی نتایج سه ماه بعد از تلقیح نماتد و بر اساس شاخص های رشدی گوجه فرنگی و پارامترهای بیماری زایی نماتد صورت گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصل ‌‌نشان دهنده اثر معنی‌دار حضور سه گیاه دارویی مذکور روی کاهش خسارت نماتد بود. موثرترین گیاه در کاهش خسارت و بیماری زایی نماتد مرزه بود و آویشن باغی، و زوفا در درجات بعدی قرار گرفتند. در مجموع بررسی‌های گلخانه‌ای گیاهان دارویی مورد آزمایش، اثرات کنترلی مطلوبی علیه نماتد ریشه گرهی از خود نشان دادند و می‌توان استفاده از آنها را در برنامه‌های مدیریت نماتد ریشه‌گرهی مورد توجه قرار داد.